Associated Press tarafından 20 Temmuz’ da yayınlanan bir habere göre son dönemlerde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ nde yirmiden daha az davada Çeçenlere yarım milyon €uro tazminat ödemek zorunda kalan Rusya Federasyonu, Çeçenlerin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ ne başvurusunu zorlaştırmak için çeşitli çalışmalar yürütüyor.

1998 yılında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ ni imzalayan Rusya Federasyonu’ na o günden bu yana Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ nde 20 binden fazla dava açıldı.

Rusya’ nın 1994 yılında Çeçen Cumhuriyeti İchkeria’ yı işgal etmesi ile başlayan ve halen devam eden savaşta; Rus işgal güçleri Çeçenya’ da soykırım yaptı, orantısız kuvvet kullanarak masum sivilleri hedef aldı, kentleri bombaladı, insanlara işkenceler yaptı, kızlara tecavüz etti ve çok sayıda Çeçen’ i kaçırdı. Hakkını Rusya’ daki kukla mahkemelerde arayan Çeçenler herhangi bir sonuç alamadı. Bu yüzden şu an Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ nde Çeçenlerin Rusya’ ya karşı yaptığı başvurulardan görülebilir olarak kabul edilen ve incelenmeye başlayan 200′ ün üzerinde dava bulunuyor. Tabii ki bu sayı her geçen gün artıyor. Şu ana kadar sonuçlanan yirminin altındaki davada ise Rusya Hükümeti Çeçenlere yarım milyon €uro tazminat ödemeye mahkum oldu bile.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi dava sayısını azaltabilmek için Rusya Federasyonu yetkililerine 12 bin Rus hakim ve savcısını eğitmek için 12 milyon €uro hibe etmeye hazır olduğunu bile bildirdi. Çeçenlerce açılan her davada sinir krizleri geçiren savaş suçlusu Putin asistanlarından bu gidişata bir son vermelerini istedi.

Konuyla ilgili çalışmalar yürüten Rus yetkililer adına açıklama yapan Rusya Federasyonu Yüksek Mahkemesi Başkanı Valeri Zorkun, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ ne başvuruları sona erdirmek için yasal mevzuatımızda reformlara gidiyoruz. Artık mahkemelerimizde devlet aleyhine dava açılabilecek. Tabii bunu yaparken AİHM’ ye başvuru imkanını ortadan kaldırmayacağız.” dedi.

Her ne kadar yapılan açıklama ile adalet sisteminin batı normlarına getirileceği imajı yaratılıyorsa da aslında buz dağının görünmeyen yüzü çok farklı şeyler anlatıyor. Çok değil 1 Temmuz’ da Rusya’ da bir hapishanede tutulan Çeçen Azamat Uspayev, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ ne başvuruda bulunduğu için kaldığı hapishanenin gardiyanlarınca ikinci kattan aşağıya atılarak öldürüldü. Böylesi bir zihniyetin egemen olduğu rejimde adalet sisteminde yapılacak reformlar bu zihniyetin faaliyetlerini kanuna uygun hale getirmekten öteye geçmez. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ ne başvuruda bulunabilmek için iç hukuk yollarının tüketilmesi gerekiyor, bunu bir koz olarak gören Rus yetkililer yapacakları değişiklikler ile kuracakları sözde yargı makamları vasıtasıyla Çeçenlerin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ nin adını unutmasını sağlayacaklar.