“En son ne zaman insan hakları aktivistlerinin öldürülmesine böylesine açıkça ve sıklıkla rastlanılır hale geldi?”

Rusya’da insan hakları savunucularının katledilmesi öylesine sık rastlanıyor ki Kafkasya’nın İnguşetya Cumhuriyeti’nde güvenlik güçlerinin ihlallerine karşı mücadele veren Maksharip Aushev’in geçtiğimiz Pazar günü öldürülmesini bazıları omuz silkelerek umursamadan geçecek.  Bay Maksharip ana otoyollardan birisinde aracını sürerken, yanına yanaşan bir başka araçtan güpegündüz yaylım ateşi açıldı. Maksharip’in cenazesi komşu Çeçenya’da çocuklara yardım eden bir kuruluşun başkanı olan Zarema Sadulayeva ve kocasının öldürülerek bir arabanın bagajına konulmasından iki ay sonra geldi. Bu cinayetler, 15 Temmuz’da Çeçenya’nın en çok tanınan insan hakları savunucusu Natalya Estemirova’nın öldürülmesini sırayla takip etti.

Bu olaylarla ilgili olarak hiç kimse yakalanmadığı gibi sorumlu tutulan birileri de olmadı. Tıpkı Kremlin’e birkaç blok ötede kalabalık bir caddede geride bıraktığımız 19 Ocak’ta vurulan insan hakları avukatı Stanislav Markelov ve gazeteci Anastasia Baburova cinayetlerinden ötürü kimsenin yargılanmadığı gibi. Üç yıl önce bugün Moskova’daki apartmanının önünde bir suikaste kurban giden gazeteci Anna Politkovskaya’nın katilleri de halen serbest. Katledilen bu cesur adamların ve kadınların ortak noktası, Çeçenya, İnguşetya ve diğer Kafkas cumhuriyetlerindeki masum sivilleri yargısız infaz eden, sivillere işkence yapan ve tecavüz eden Rus güvenlik güçlerinin cezalandırılması için çaba sarf etmeleriydi.

Rusya lideri Vladimir Putin başından beri bu gangsterliği görmezden geldi. Putin, ülkenin en tanınmış gazetecisi Bayan Politkovskaya’nın öldürülmesinden kısa bir süre sonra, Politkovskaya’yı küçük düşürücü sözler kullandı ve son zamanlardaki cinayetlerden dolayı ise konuşma zahmetinde bulunmadı bile. Devlet Başkanı Dmitry Medvedev biraz daha sorumlu davranarak üzüntüsünü ifade etti ve bir keresinde Bayan Politkovskaya ve Bayan Baburova’nın çalıştığı gazetenin editörleriyle görüştü. Ancak Medvedev ülkesinin güvenlik güçleri üzerinde büyük bir otoriteye sahip gibi görünmüyor. Bir yıl önce İnguşetya’da muhalif bir gazetecinin öldürülmesi nedeniyle Bay Aushev’in liderlik ettiği protestolar nedeniyle Bay Medvedev ülkenin devlet başkanını değiştirdi. Ancak yeni bölgesel devlet başkanı son suikastları engelleyecek güçten yoksun, zaten bu olaylardan ötürü de “gücü elinde tutan yapıları” suçladı.

Rusya’daki herkes kimden söz ettiğini biliyor: kanun tanımaz silahlı gangsterler Kremlin destekli Çeçenya’nın yöneticisi Ramzan Kadirov ve Bay Putin’in KGB’sinin halefi olan FSB (Federal Güvenlik Servisi) tarafından yönetilmekte. Ruslar ayrıca Bay Putin’in isterse devlet sponsorluğundaki cinayetlere bir son verebileceğini de biliyor; ancak Putin bunu yapmıyor. Tabii ki bu yeni karşılaşılan bir durum değil. Kremlin’in eski yöneticileri de kendi yönetimlerini güçlendirmek için cinayetlere başvurdu. Ancak Joseph Stalin zamanından bu yana böylesine açık ve sıklıkla rastlanılmamıştı.

29.10.2009

Washington Post