İmam Mansur Ushurma

(1760 – 13 Nisan 1794)

Kafkasya’ nın İlk Askeri, Siyasi ve Dini Lideri

Waynakh.com yönetimi olarak İmam Mansur Ushurma’ nın esaret altında hayatını yitirişinin 214. yıldönümünde rahmet ve saygıyla anıyoruz.

İmam Mansur Ushurma Kimdir?

Çeçenlerin Elistanzhoy klanından olan İmam Mansur Ushurma 1760 (kimi kaynaklara göre 1765) yılında Çeçenya’ nın Sunja Nehri yakınındaki Aldy Aulu’ nda dünyaya geldi. Net olmamakla birlikte babası Shabaaz’ ın Elistanzhi Köyü’ nden olduğu, ailenin önce Khatuni Köyü’ ne göç ettiği daha sonra ise Aldy Köyü’ ne yerleştiği ve Ushurma’ nın da bu köyde doğduğu biliniyor. Ushurma’ nın iki erkek kardeş (Ushurma esir alındığında kardeşleri de yanında bulunyordu), evli ve üç çocuk sahibiydi. Çocukluğunda ve gençliğinde Dağıstan’ da Nakşibendi tarikatı mollalarından Kur’ an eğitimi aldı. Ushurma’ ya “Muzaffer, Zafer Sahibi” manalarına gelen Mansur ismi Kafkasyalı halklar tarafından Ruslara karşı elde ettiği başarılar nedeniyle verilmiştir. 1784 yılında İmam olarak, Kafkasya halkını işgalci Rus güçlerine karşı “Gavazat” a davet etti ve Kafkasya halklarına önderlik etti. 1785′ te Rus Albay Pieri ve emrindeki 600 işgalci Rus kuvvetinin Aldy Köyü’ nü yakıp yıkmasından sonra, Temmuz 1785′ te Rus Albay Pieri dahil olmak üzere bölgedeki tüm Rus güçlerini yok ettiği Sunja Nehri yakınında zaferden sonra ünü tüm Kafkasya’ da yayıldı. 1785 yılı Aralık ayında çoğunluğu Çeçenler ve Dağıstanlılardan oluşan 12.000 kişilik bir birliğe komuta eder hale geldi. Kizilyurt Kalesi’ ni iki defa kuşatmasına rağmen başarılı olamadı ve Kabardey’ de bir savaşı kaybetti. İmam Mansur’ un bu yenilgisinin ardından Rus Çariçesi elini çabuk tutarak Vladikavkaz’ da yeni bir kale inşa ettirdi ve Gürcistan’ daki Rus kuvvetlerini Terek Nehri hattında yerleştirdi. Bu yıllardaki Osmanlı – Rus savaşları sırasında Adigey’ e giden İmam Mansur burada Adige ve Nogay halkını örgütlediyse de Adigeler pek çok kez Ruslarla girdiği savaşta başarısız oldu. Osmanlı – Rus savaşları sırasında Osmanlı güçlerine destek verdi. Temmuz 1791′ de Karadeniz’ deki Osmanlı kalesi Anapa’ yı savunurken vuruldu ve Ruslara esir düşerek St.Petersburg’ a götürüldü. Yaklaşık 3 yıl boyunca Solovetsky Manastırı’ nda (kimi kaynaklara göre Rusya’ nın Leningrad Oblast bölgesinde yer alan Schlisselburg kasabasındaki bir hapishanede) esir hayatı yaşadı ve 13 Nisan 1794′ te yaşamını yitirdi.