Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde Çeçen Magomadova ile Rusya arasında bir Çeçen’in Rus işgal güçlerinde kaçırılmasından sonra akıbetinin öğrenilememesiyle ilgili olarak görülen dava bugün neticelenirken, Rusya toplamda 37 Bin 600 Euro tazminat ödemeye mahkum edildi.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde 18 Haziran 2009 Perşembe günü sabah oturumunda 2393/05 numaralı dosyayla takip edilen Magomadov ile Rusya arasındaki dava kesin hükme bağlandı. Davaya konu olan olay Çeçenya’nın Urus Martan kentinde 12 Eylül 2002 tarihinde gece yarısı meydana geldi. Mahkeme kayıtlarına göre olay günü davacı Sabigat Magomadova, oğlu Ibragim Uruskhanov ve diğer akrabaları Urus Martan kentinin Lenina Caddesi’ndeki 56 kapı numaralı apartmanın ikinci katındaki dairede uyuyordu. Gece saat 3 sularında Sabinat Magomadova bir grup silahlı Rus askerinin apartmanlarına geldiğini Rus askerlerinin apartmanın girişinde “Gürültü yapmayın. Kimsenin apartmandan dışarı çıkmasına izin vermeyin!” şeklinde sürdürdükleri konuşmalarından anladı. Çok geçmeden 7-8 kişilik askeri kamuflajlı ve silahlı asker Magomadova’nın dairesinin kapısını kırarak içeriye girdi. Askerlerin ikisinin yüzünde maske vardı ve Slav aksanıyla konuşuyorlardı. Askerler ne kendilerini tanıttılar ne de bir kimlik gösterdiler. Askerler önce Sabinat Magomadova’nın odasına, peşinden de Ibragim Uruskhanov’un ve ailesinin kaldığı odaya girdi. Askerler Ibragim’in pasaportunu kontrol ettikten sonra kendileriyle gelmesini emretti. Anne Magomadova neler olduğunu sorduğunda askerler “birşeyler bulduklarını” belirterek oğlunu ertesi gün Urus Martan’daki İçişleri Bakanlığı’na ait Geçici Gözaltı Merkezi’nde (VOVD) ya da yerel askeri kumandanın ofisinde bulabileceğini söylediler. Ibragim üzerine elbiselerini giyerken askerler de hiç bir şey söylemeden evi didik didik aradı. Görünüşe göre aradıkları şeyi bulamamış olsalarda yaklaşık 15 dakika sonra 1973 doğumlu Ibragim Uruskhanov’u alarak dışarıya çıktılar. Davacı Magomadova peşlerinden dışarı çıkmak istediyse de askerlerden birisi onu durdurarak dışarı çıkma yasağı olduğunu söyledi ve eve dönmesini emretti. Davacının komşusu bay A.M.’nin verdiği bilgilere göre Ibragim on – oniki kişilik bir askeri grubun arasında Rus askeri kontrol noktasına doğru götürülüyordu. Anne Magomadova birkaç dakika bekledi ve koşarak kızının evine gitti. Olanları anlatıp kızıyla birlikte daireye dönerken yolda URAL marka bir aracın yavaşça yol aldığını hemen arkasında da zırhlı personel taşıyıcısının (APC) ilerlediğini gördü. Her iki araçta Urus Martan’ın dış kısmında bulunan Rus askeri kontrol noktasına doğru yol alıyordu. Anne Magomadova eve döndüğünde komşuları evdeydi ve oğlu Ibragim’i zırhlı personel taşıyıcıya bindirirlerken gördüklerini söylediler. Davacı Sabigat Magomadova, 1973 doğumlu oğlu Ibragim Uruskhanov’u en son o gece gördü ve o tarihten bu yana ondan bir haber alamadı.

Bayan Magomadova pek çok makama oğlunun durumu ile başvurduysa da açılan soruşturmalar neticesiz kaldı. Son olarak Magomadova 1 Nisan 2008’de bir mahkemeden Ibragim Uruskhanov’un öldüğüne dair karar aldıysa da, ne Ibragim’in cesedi bulunabildi ne de suçlular ortaya çıkarılamadı. Rus yetkililer davacı tarafından anlatılanların büyük kısmına itiraz etmedi ve konuyla ilgili açılan soruşturmanın devam ettiği gerekçesiyle AİHM tarafından talep edilen belgelerin bazılarını mahkemeye iletmedi.

AİHM, elindeki mevcut veriler ve tanıkların ifadeleri doğrultusunda, Rus askeri güçlerinin yürüttüğü operasyonda tutukladığı Çeçen Ibragim Uruskhanov’un akıbetlerinin belli olmamasına rağmen açılan soruşturmaların neticelendirilmemesine; kayıp Çeçenle ilgili etkili bir soruşturma yapılmamasına ve istenilen belgelerin bir kısmının AİHM’ye verilmemesine değinerek dava konusu olan olayda Rusya’ nın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ nin 2. maddesini (Yaşam Hakkı), 3. maddesini (İşkence Yasağı), 5. maddesini (Özgürlük ve Güvenlik Hakkı), 13. maddesini (Etkin Başvuru Hakkı) ihlal ettiğine karar vererek, Rusya’nın  35 bin Euro tutarında manevi tazminatı davacıya ödemesine ve ayrıca 2.600 Euro tutarındaki mahkeme masraflarının da Rusya tarafından ödenmesine hükmetti.