Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International), Ukrayna devleti yetkililerine iadesi halinde muhtemelen işkence ve diğer insan hakları ihlallerine maruz kalacak özürlü bir Çeçen mültecinin Rusya’ya iade edilmemesi için çağrıda bulundu.

2000 yılında savaş sırasında Rus güçler tarafından Çeçenya’da esir alındıktan sonra işkence gördüğü bildirilen Akhmed Chataev isimli etnik Çeçen, geçerli bir vize ile Ukrayna’da bulunduğu 3 Ocak 2010 tarihinde polis tarafından tutuklandı.

Uluslararası Af Örgütü bu konuyu önceki benzer olaylarla kıyasladığında Çeçen mültecinin tutuklanmasının ardından terörizm ile ilgili gerçek dışı bir takım suçlamalar olabileceğini düşünmektedir.

Pek çok Çeçen birşeyleri “itiraf” etmeleri için Rus güçleri tarafından uygulanan işkence ve kötü muameleye maruz kaldı.

Uluslararası Af Örgütü ile bölgede çalışan diğer insan hakları organizasyonları, Rusya Federasyonu’nda çok sayıda Çeçen’e işkence altında yasadışı silahlı gruplara ya da terörist eylemlere katılmak gibi suçlamaların itiraf ettirilmesinden endişe duymaktadır.

Uluslararası Af Örgütü ayrıca Ukrayna’yı da uluslararası insan hakları ve mülteci hukuku kurallarından doğan yükümlülüklerden mülteci ve sığınmacıların haklarını defeatle ihlal etmekle suçlamaktadır.

Daha önce de Ukrayna makamları etnik bir Çeçen olan ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Teşekkülü, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK)’nde bir mülteci olarak tanınmış Lemma Susarov‘u da işkence riski altında Rusya’ya iade etmeye çalıştı. Susarov, Haziran 2008’de serbest bırakıldıktan sonra Finlandiya’ya sığınması kabul edildi.

Akhmed Chataev, 24 Kasım 2003 tarihinde Avusturya’da mültecilik statüsü elde etti, yıllardır da karısı ve üç çocuğu (4,5 ve 7 yaşlarında) ile birlikte Avusturya’da ikamet ediyor. Akhmed Chatev’in üç çocuğundan 4 yaşındaki kızı ile 5 yaşındaki oğlu da Avusturya doğumlu; eşi dördüncü çocuklarına hamile ve Ağustos 2010’da doğum yapması bekleniyor.

Akhmed, 2000 yılında, Çeçenya’nın Urus Martan kentinde bir çatışmada karnında ve kolundan yaralandı ancak tedavi için hastaneye götürülmeden önce Rus askerlerinin eline düştü.

Yaralı olmasına rağmen, Akhmed elektrik şoku dahil olmak üzere çeşitli işkencelere maruz kaldı. Gördüğü işkence nedeniyle yaralı kolunu kurtarma imkanı olmadığı için Rus askerlerinin elinden kurtulduktan sonra kolu kesildi. Akhmed ailesi ile birlikte Azerbaycan üzerinden Avusturya’ya kaçtı.

Uluslararası Af Örgütü, Ukrayna’ya 1951 tarihli Mültecilerin Statüsüne İlişkin Cenevre Sözleşmesi’nin imzacı taraf devleti olduğunu hatırlatarak, herhangi bir mülteci ya da sığınmacının ölüm cezası, işkence ya da diğer ciddi insan hakları ihlalleri ile karşılaşma riski olan üçüncü bir ülkeye zorla geri gönderemeyeceğini belirtti.

Öte yandan, Ichkeria.info adlı internet sitesinde yer alan bir habere göre, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) İç Tüzüğü’nün 39.maddesi (Geçici Tedbir) gereği bir sonraki bildirime kadar Ukrayna hükümetini Akhmed Chataev’i Rusya’ya iade etmemesi konusunda bilgilendirdi. AİHM ayrıca konu hakkında ayrıntılı bilgi talep ederken, 7 Ocak’ta dosya ile ilgilenmeye başlayan Yasal Destek Merkezi ve merkezin avukatlarından Vladislav Muzhadyanov mahkemeye sunmak üzere gerekli bilgileri hazırlıyor.

Akhmed Chataev’e destek olmak istiyorsanız:

Ukrayna makamlarını Akhmed Chataev’in uluslararası bir koruma sağlayan mültecilik statüsüne sahip olduğu konusunda UYARIN; Ukraynalı yetkililelere 1951 tarihli Mültecilerin Hukuksal Statüsüne İlişkin Cenevre Sözleşmesi ve Birleşmiş Milletler İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık dışı veya Onur Kırıcı Muamele ve Cezaya Karşı Sözleşmesi’ne taraf olduğunu HATIRLATARAK mültecileri ve sığınmacıların ölüm cezası, işkence ve diğer büyük insan hakları ihlalleriyle ciddi olarak karşı karşıya gelme riski olduğu üçüncü bir ülkeye zorla gönderemeyeceğini BELİRTİN.

Lütfen başvurularınız Ukrayna Başsavcısı Oleksandr Medvedko (vul. riznitska 13/15 01601 Kyiv UKRAYNA Fax: 011 380 44 280 2851)ya ve ülkenizdeki Ukrayna diplomatik temsilciliklerine iletin.