Kabul ettiği mülteci sayısı her geçen yıl düşen Polonya’nın uluslararası koruma sistemi önde gelen uzmanlar ve insan hakları çalışanları tarafından değerlendirildi.

Son birkaç yıldır Polonya’da mültecilik statüsü alan kişilerin sayısında bir düşüş trendi gözlemleniyor, 2006 ile 2007 yılları arasına göre neredeyse üç kata varan bir düşüşle yılda 200’den daha az kişi statü elde ediyor. Nitekim geçtiğimiz yıl 10.018 başvuru olmasına rağmen sadece 124 kişiye mültecilik statüsü verildi.

İnsan hakları çalışanlarına göre, Polonya’nın uluslararası korumadaki kayıtları bazı eksikliklerin ceremesini çekiyor.

Varşova İş Günlüğü adlı yayına konuşan İnsan Hakları için Helsinki Federasyonu’nun Polonya’daki Mülteci ve Göçmenlere Yasal Destek Programı’nın Koordinatörü Agata Foryś, “Uygulamada mültecilik statüsü verilmesi için iyi nedenlerin olduğu durumlarda bile uluslararası korumanın reddedildiği durumlarla karşılaşıyoruz” diyor.

Agata Foryś tecrübelerine dayanarak Polonya devleti tarafından yaratılan ve tali koruma tipindeki koruma talepte bulunanların ülkelerine geri dönmelerine neden olması gibi ciddi riskler taşıdığını ifade ediyor.

Polonya’nın sığınmacı ve mültecilere yönelik politikası herhangi bir resmi belgede kamuya açıklanmamışsa da, Polonya’nın Avrupa Birliği’nin doğu sınırını oluşturuyor olması daha etkin sınır kontrolü için ülkeye özgü bir baskı yaratıyor. Yabancılar Ofisi (UDSC)’nin Uluslararası İşbirliği Bürosu Yöneticisi Marek Szonert, “Bu durum Polonya’ya sığınma ve göç trendlerine yön veriyor” diyor.

Bazı uzmanlar Polonya’nın layıkıyla konunun üstesinden geldiğine inanıyor. Varşova Üniversitesi’nin Uluslararası İlişkişer Merkezi’nden Dr Patryk Pawlak, “Polonya’nın performansının genel değerlendirme açısından oldukça iyi olduğunu düşünüyorum” diyor.

Polonya ayrıca Schengen Anlaşması kapsamında vize talep etmeye mecbur. Bu hususta, Avrupa Birliği’nin dış sınırlarını yöneten makam Fortex, Polonya’nın Schengen Bölgesi’ne dahil olduğu Aralık 2007’den bu yana Polonya’ya girişte daha sıkı vize uygulanmasıyla birlikte Polonya-Ukrayna ve Polonya-Belarus sınırlarındaki trafikte bir azalma olduğunu belirledi.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin son bir raporuna göre, 2009 yılında Polonya’da mültecilik statüsü için başvuruda bulunan her on sığınmacıdan üçü Rusya Federasyonu’ndan geldi. Rus uyruklular aynı zamanda Polonya’da mültecilik statüsü elde edenlerin büyük kısmını oluşturdu. Geçtiğimiz yıl Polonya’da mültecilik statüsü kazananların %77’si Rusya uyruklular oldu.

Resmi istatistikler bunu doğrulamaya müsait olmasa da, daha kesin ifadelerle konuşan uzmanlar Polonya’da mültecilik statüsü talebinde bulunan sığınmacıların ve statü alanların büyük kısmının Kuzey Kafkasya (Çeçenya, İnguşetya ve Dağıstan)’dan geldiğinde hemfikir.

Agata Foryś’ye göre, uluslararası koruma elde eden Çeçen mültecilerin entegrasyonu Polonya ve ülkenin sosyal güvenlik sistemi açısından çözülmesi gereken büyük bir sorun teşkil ediyor.

Agata Foryś, “Polonya Çeçen mültecilerin tüm ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalıyor ve bir yıllık entegrasyon destek programlarının da yeterli olmadığı gözlemlenebilir” diye konuyu yorumluyor ve Çeçen mültecilerin (tıpkı düşük gelirli Polonyalılar gibi) en ivedi problemlerinin az bulunan ucuz kiralık konut olduğunu belirtiyor.

12.04.2010

Alice Trudelle

Warsaw Business Journal