Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) bugün sabah oturumunda ele alınan iki davada Rusya Federasyonu, 2000 ve 2004 yıllarında Çeçenya ve İnguşetya’da sekiz sivil Çeçen’in kaçırılmasından dolayı sorumlu bulundu ve  493.380 Euro tazminat ödemeye mahkum edildi.

AİHM’de “11354/05” ve “32952/06” başvuru numaralarıyla takip edilen “Batayev ve Diğerleri ile Rusya Federasyonu” arasındaki davanın mahkeme kayıtlarına göre, 18 Eylül 2000 tarihinde Çeçenya’nın başkenti Grozny’deki Vostochnaya Caddesi 44 numarada bulunan Khasan Batayev’in evine saat 16.00 sularında zırhlı personel taşıyıcılar (APC) ile gelen maskeli, askeri üniformalı ve silahlı işgalci Rus askerleri evin içerisine dalarak 1979 doğumlu Khasan Batayev, 1975 doğumlu Zaur Ibragimov, 1974 doğumlu Magomed Temurkayev, 1974 doğumlu Rizvan Ismailov, 1973 doğumlu Sayd-Ali Musayev ve 1976 doğumlu Kharon Musayev’i alıp bilinmeyen bir yere götürdü. İşgalci Rus askerleri ayrıca Magomed Temurkayev ve Zaur Ibragimov’a ait VAZ-2112 marka iki araca da el koyarak götürdü. O tarihten bu yana akrabaları kurbanların akıbetlerini bilmiyor. Rusya kaçırılma olayıyla ilgili iddiaların bir kısmını kabul ederken iki aracın çalınmadığını iddia etti. Bu dosya kapsamındaki bir diğer olayda ise, 1972 doğumlu Usman Mavluyev, annesi ile birlikte Grozny’den Chernorechye Köyü’ne doğru eşi ve çocuklarıyla giderken yolda Rus askerler tarafından durduruldu. Rus işgalciler Usman Mavluyev’in başına torba geçirip ellerini bağladı ve sürükleyerek bir APC’ye bindirdi. Usman’dan o tarihten sonra bir daha haber alınamadı.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi mevcut deliller ve tanık beyanları doğrultusunda yaptığı incelemede, Rusya Federasyonu’nun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2. (Yaşam Hakkı), 3. (İşkence Yasağı), 5. (Özgürlük ve Güvenlik Hakkı) ve 13. (Etkin Başvuru Hakkı) maddelerini ihlal ettiğine karar verdi. Mahkeme, Rusya Federasyonu’nun davacı Çeçenlere  30.230 Euro maddi ve 420 bin manevi tazminat ödemesine; ve ayrıca 7.650 Euro tutarındaki mahkeme masraflarını da karşılamasına hükmetti.

17 Haziran 2010 Perşembe günü mahkemenin karara bağladığı ikinci dosya “26974/06” başvuru numarasıyla takip edilen “Tovsultanova ile Rusya Federasyonu” arasındaydı. Çeçenya’nın Kotar-Yurt Köyü’nden olan 1970 doğumlu Said-Magomed Tovsultanov, Çeçenya’nın işgal edilmesi nedeniyle İnguşetya Sleptsovskaya (Ordzhenikidzovskaya olarak ta bilinen)’ya taşındı. 14 Haziran 2004 tarihinde gece saat 3.00 sularında bir kadın Said Magomed’in Sleptsovskaya’da bir grup silahlı, maskeli ve askeri üniformalı Rus askeri tarafından bir araçla kaçırıldığını ailesine haber verdi. O tarihten bu yana Said-Magımed’ten haber alınamadı. Ailesinin çeşitli makamlara yaptığı başvurular neticesiz kaldı.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi mevcut deliller ve tanık beyanları doğrultusunda yaptığı incelemede, Rusya Federasyonu’nun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2. (Yaşam Hakkı) maddesini ihlal ettiğine karar verdi. Mahkeme, Rusya Federasyonu’nun davacı Çeçen aileye 30 bin Euro manevi tazminat ödemesine ve ayrıca 5.500 Euro tutarındaki mahkeme masrafların da davalı Rusya tarafından karşılanmasına hükmetti.

Bu iki karar ile Rusya Federasyonu toplamda 493.380 Euro tazminat ödemeye mahkum edilmiş oldu.