Finlandiya’dan sığınma talebinde bulunan serbest Rus gazeteci ve insan hakları aktivisti Elena Maglevannaya, Finlandiya-Rusya sınırındaki Joutseno mülteci kabul merkezinde çalışmalarını sürdürüyor.

Maglevannaya bir yılı aşkın bir süredir sığınma talebi hakkındaki kararı bekliyor. Finlandiyalı makamlar Maglevannaya’ya sığınma hakkı verirse, Elena Çeçenya’daki insan hakları ihlalleri hakkında yazmaya devam edeceğine yemin ediyor.

Maglevannaya, “Rusya’ya dönmem imkansız; dönüşüm ölüm cezası gibi birşey olur” diyor. Elena Maglevannaya nihayet Finlandiya Göç Servisi’nden sığınma talebinde bulunma nedenlerini anlatma şansı bulacağı bir görüşme için bir davet aldı.

Elena Maglevannaya, “Heyecanlıyım ama Avrupa sistemine büyük bir güvenim var. Burada, Finlandiya’da hukuk kurallarının üstünlüğü hakim. Sıklıkla hukukun hiç bir anlam ifade etmediği ya da olmadığı durumlarda bulundum” diyor.

Çeçenya Onu Gazeteci Olmaya İtti

28 yaşındaki Elena, Rusya’nın güneyindeki Volgograd kentinde dünyaya geldi. Rusya’da Çeçenlere yönelik baskıya şahit olduktan sonra bir gazeteci olarak çalışmaya başladı.

Maglevannaya, “Öyle çok insan hakları ihlaline şahit oldum ki durup bunları görmezden gelemedim; birşeyler yapmalıydım ve işte bu nedenle yazmaya başladım” diye anlatıyor hikayesini.

Elena, Volgograd merkezli Svobodnoye Slovo (İfade Özgürlüğü) isimli gazetede yazmaya başladı. Makalelelerinde özellikle Çeçenya’daki insan hakları ihlalleri, adaletsizlik, hapishaneler ve işkence konularını ele aldı.

Joutseno’daki mülteci kabul merkezinde ikamet ettiği küçük odasında biriktirdiği mektup yığınını gösteriyor genç gazeteci ve “Hala hapishanedeki insanlardan ve akrabalarından mektuplar alıyorum” diyor.

Cezalar, Taciz ve Tehditler

Makaleleri yüzünden Maglevannaya Rusya’da taciz ve tehditlerle karşı karşıya kaldı. Volgograd’da bir hapishanedeki işkenceyle ilgili yazdığı yazının yayınlanmasından sonra “iftira suçundan” ötürü 220.000 Rus Rublesi (yaklaşık 10.250 TL) para cezasına çarptırıldı. Ayrıca ırkçı gruplardan da çeşitli defalar ölüm tehditleri aldı.

Elena, “Elbette böylesi bir para cezasını ödeyecek gücüm yok. Bu nedenle Rusya’da hapsedilebilirim” diyor.

Elena Maglevannaya’nın en büyük “günahı” Volgograd’ta hapsedilmiş Zubair Zubairaev isimli bir Çeçen’in akıbetini yazması oldu. Uluslararası Af Örgütü ve diğer organizasyonlar Zubairaev için kampanyalar yürüttü. Elena bu olayda birkaç uluslararası ve Rus insan hakları organizasyonu ile işbirliği içerisinde çalıştı.

Maglevannaya, “Rusya masum insanları mahkum ederek, işkence uygulayarak ve konuşma özgürlüğünü kısıtlayarak insan haklarını ihlal ediyor. Her geçen yıl durum daha da kötüleşiyor. İnsan hakları savunucuları ve gazetecilerin işleri gittikçe daha da zor bir hal alıyor” diye uyarıyor.

Sığınma Çalışmalarına Devam Etmesini Sağlayacak

Elena Maglevannaya, Mayıs 2009’daki Fin-Rus Vatandaşları Forumu’nun Helsinki’deki üçüncü geleneksel konferansından sonra Finlandiya’da sığınma talep etti.

Maglevannaya, “Sığınma başvurumu Finlandiya’da yapmış olmamın gerçekten bir anlamı yok; önemli olan Rusya’daki insan haklarını savunabilmem için çalışmalarına devam etmem. Rusya’dayken yazmaya daha fazla devam edemeyeceğim açıktı” diyor.

“Rusya’da bir insan çok kolay bir şekilde ardında iz bırakmadan ortadan kaybolabilir, ve hatta Çeçenya’da bunun çok daha fazlası oluyor” diye ekliyor genç gazeteci.

Elena Maglevannaya aralarında Finlandiya Gazeteciler Birliği’nin de bulunduğu pek çok gazetecinin, gazetecileri destekleyen organizasyonların ve bunların yanı sıra insan hakları örgütlerinin de desteğini kazanmış durumda.

Elena, “Dünya’nın dört bir yanından destek aldım. Şimdi görüyorum ki çalışmalarımın bir anlamı ve benim de pek çok arkadaşım var.  Bu benim devam etmeme ve davama inanmama yardımcı oluyor” diye sözlerini noktalıyor.

*Bu makale 6 Temmuz 2010 tarihinde YLE’nin Fince bölümünde yayınlanmıştır.