Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Thomas Hammarberg, 15 Temmuz günü internet günlüğünden yayınladığı bir açıklama ile bir yıl önce Natalya Estemirova’yı katledenlerin adalet önüne çıkarılması gerektiğini ifade etti.

İnsan hakları komiserinin mesajı:

İnsan hakları savunucusu Natalya Estemirova’nın vahşice katledilmesinin üzerinden bir yıl geçti. Natalya, 15 Temmuz 2009 tarihinde Çeçenya’nın başkenti Grozny’deki evinin önünden kaçırıldı. Birkaç saldırgan tarafından zorla bir aracın içerisine itildi ve saatler sonra Natalya’nın cansız bedeni İnguşetya’da bir ormanda bulundu. Kafasından ve göğsünden vurulmuştu.

Bu korkunç ve ödlekçe suçu işleyenler halen adalete teslim edilmedi. Bu kabul edilemez ve tehlikeli bir durumdur.

Natalya Estemirova, insan hakları organizasyonu “Memorial”ın önde gelen üyelerinden birisiydi. Cesareti ve Çeçenya’da insan haklarının korunmasına kendini adaması benzeri görülmemiş bir davranıştı. Çalışmalarından ötürü birkaç uluslararası ödüle layık görüldü, bunlardan birisi de 2007 yılında Anna Politkovskaya Ödülü’ne layık görülen ilk kişi olmasıydı.

Bu vahşi suikast hem ulusal hem de uluslararası camiada yaygın biçimde kınandı. Bir yıl önce ben ve pek çok kişi Bayan Estemirova’nın ailesine ve meslektaşlarına en derin taziye mesajlarımızı ilettik ve Rus yetkililerden suçluların cezai sorumluluklarının kesinleştirilmesi ve zanlıların cezalandırılması görüşüyle derhal tarafsız ve kapsamlı bir soruşturma yürütülmesini talep ettik.

O günden bu yana Devlet Başkanı Dmitry Medvedev dahil olmak üzere Rus yetkililere defaatle konuyu gündeme taşıdım. Eylül, Aralık ve Ocak aylarında Federal Soruşturma Komitesi ile yaptığım görüşmelerde soruşturmanın kısa bir süre içerisinde sonlanacağı teminatını aldım. Tüm dünya hala sonuçları bekliyor.

Bu suikast Kuzey Kafkasya’da insan hakları sivil toplum örgütleri için çalışanların can güvenlikleri hakkındaki ciddi endişeleri doğurması nedeniyle özel bir anlam ifade ediyor. Cinayeti takip eden süreç içerisinde “Memorial” Çeçenya’daki faaliyetlerini durdurmak zorunda kaldı.

Bu olaydaki cezasızlık sivil toplum örgütlerinin Çeçenya’da çalışma kabiliyetleri ve güvenlik duyguları açısından çok olumsuz bir etki yaratmaktadır. İnsan hakları konusunda hükümet dışı gözlem ve raporlamanın bölgede insan haklarının korunması ve barışçıl gelişmeler açısından büyük bir önem taşıdığına şahitlik edebilirim. Çalışmaları için uluslararası standartlara uygun olarak, güvenliğin geliştirilmesinin ve çalışmaya uygun koşulların yaratılması ile güvenliklerinin sağlanmasının gerektiği açıktır.

Rus hükümeti, insan hakları savunucularını Avrupa İnsan Hakları Konvansiyonu ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi İnsan Hakları Savunucuları Deklarasyonu’na uygun olarak korumaya hazır olduğunu sadece sözlerle değil aynı zamanda somut eylemlerinde de göstermek zorundadır.

Natalya Estemirova’nın öldürülmesi insan hakları organizasyonlarının aktivist üyelerinin korunması için güçlü eylemlere ihtiyaç duyulduğunu hatırlatmaktadır. Bu iğrenç suçun sadece asil faillerinin değil aynı zamanda suikasti azmettirenlerin de adaletin önüne çıkarılması muazzam bir ehemmiyet arz etmektedir.

15.07.2010

Thomas Hammarberg