Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) bugünkü (25 Kasım 2010 Perşembe) sabah oturumunda ele alınan bir davada, Rusya Federasyonu, 2000 yılında Çeçenya’da düzenlediği bir operasyonda dört sivil Çeçen’i katledilmesinden dolayı suçlu bulundu ve 245 bin Euro tazminat ödemeye mahkum edildi.

17321/06 başvuru numarasıyla takip edilen Amuyeva ve diğerleri ile Rusya Federasyonu arasındaki davanın mahkeme kayıtlarına göre dava konusu olan olay 7 Şubat 2000 tarihinde Çeçenya’nın Gekhi-Chu Köyü’nde yaşandı.

1999 yılı sonbaharında Çeçenya’da yeniden başlayan Rus askeri işgaline müteakip Çeçenya’nın Urus-Martan bölgesindeki Gekhi-Chu Köyü Aralık 1999’da tamamen Rus kontrolü altına girdi. İşgalci Rus güçleri köyün dışına bir de askeri üs kurdu. 6 Şubat 2000 tarihinde çok sayıda Çeçen savaşçının Katyr-Yurt yönünden Gekhi-Chu Köyü’ne girmesiyle Rus askeri üssünün bulunduğu yönden köye yaklaşık 50 metre mesafeden makinalı silahlarla ateş açıldı. 7 Şubat 2000 sabahı iki Rus askeri helikopteri köye roketlerle saldırdı. Ardından da Rus topçularının ve uçaklarının bombardımanı başladı. Köyün Shkolnaya Caddesi 72 numarında birkaç ev bulunuyordu ve saldırılar nedeniyle 20-25 kişiden oluşan birkaç aile evlerden birisinin altındaki aynı sığınağa girdi. Gün içerisinde saat 14.00 sularında bombardıman kesildi. Saklanan ailelerden birkaç erkek dışarı çıktığında evlerinin bahçesindeki Rus askerlerini gördü. İşgalci Rus askerleri kadın-erkek, çoluk-çoçuk herkese dışarı çıkarak tek bir sıra halinde dizilmelerini emretti. Siviller dışarıya çıktıklarında Rus askerlerinden birisi davacılardan Uvays İsrailov’un evine el bombası attı ve ev hasar gördü. Agresif tavırlar sergileyen Rus askerleri dört genci bir kenara çekti. Bu gençler Umar İsrailov’un oğulları olan 1971 Aslambek İsrailov, 1965 doğumlu Adam İsrailov ve 1972 doğumlu Turpal İsrailov ile bir diğer davacı Eti Dzhabrailov’un oğlu 1968 doğumlu Aslanbek Dzhabrailov’du. Rus askerler, onlar gençlerin kimliklerini kontrol ederken diğer sivillere sığınaklardan birisine girmeleri gerektiğini söyledi. Bir süre sonra çeşitli silah sesleri duyuldu ve ardından askerler köyden ayrıldı. Davacılar alıkonulan akrabalarını komşu sokakta bir evin bahçesinde vücutları delik deşik olmuş ve kalplerinden bıçaklanmış şekilde cansız yatarken buldu.

Davacılar, akrabalarının Rus askerler tarafından katledildiğini iddia etti. Rusya Federasyonu ise konuyla ilgili soruşturmanın halen devam ettiğini iddia etmesine rağmen, AİHM tarafından talep edilen hiçbir belge ve dökümanı sunmadı.

AİHM, mevcut deliller ve tanıkların ifadeleri doğrultusunda yaptığı inceleme neticesinde Rusya Federasyonu’nun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2. (Yaşam Hakkı) ve 13. (Etkin Başvuru Hakkı) maddelerini ihlal ettiğine kanaat getirdi. Mahkeme Rusya Federasyonu’nun dört davacının her birine 60’ar bin Euro manevi tazminat ödemesine ve ayrıca 2.212 Euro tutarındaki mahkeme masraflarını da karşılamasına hükmetti. Bu karar ile Rusya Federasyonu toplamda yaklaşık 245 bin Euro tazminata mahkum edilmiş oldu.