Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde bugün ele alınan iki ayrı dosyada, Rusya Federasyonu bir Çeçen çocuğu öldürmek ve bir değirmeni havaya uçurmaktan dolayı sorumlu bulunurken, toplamda 395.500 Euro tazminat ödemeye mahkum edildi.

25553/07 başvuru numarasıyla takip edilen “Khashuyeva ve Rusya Federasyonu” arasındaki davanın mahkeme kayıtlarına göre, dava konusu olan olay 1 Ağustos 2003 tarihinde Rus işgali altındaki Çeçen Cumhuriyeti İçkerya’nın Shali kentinde meydana geldi. Olay günü bir grup işgalci Rus subayı zırhlı personel taşıyıcıları (APC) ve GAZ-53 kamyonlarla kente gelerek operasyona başladı. 1992 doğumlu Mamed (Magomed) Bagalayev kardeşleriyle evlerinin bahçesinde oynarken Rus işgal güçleri Khashuyevaların ve komşularının evlerine rastgele ateş etmeye başladı. Yaralanan Mamed bahçedeki yaz evinin içine saklandı. Kız kardeşi Mamed’in yaralandığını söylediyse de Rus askerler onlar izin verene kadar oradan çıkmaması gerektiğini söyledi. Yaklaşık bir saat kadar sonra askerler ateşi kesip oradan ayrılınca, Mamed bilincini yitirmiş bir şekilde hastahaneye kaldırıldı. Hastahanede Mamed’in hayatını kaybettiği söylendi. Ailesi çeşitli makamlara başvuruda bulunduysa da herhangi bir sonuç alamadı.

AİHM mevcut deliller ve tanık beyanları doğrultusunda yaptığı incelemede, Rusya Federasyonu’nun AİHS’nin 2. (Yaşam Hakkı) ve 13. (Etkin Başvuru Hakkı) maddelerini ihlal ettiğine kanaat getirdi. Mahkeme sözleşmenin 41.maddesine göre:

“Khashuyeva ve Rusya Federasyonu” davasında, Rusya Federasyonu’nun davacı Çeçen anneye 45 bin Euro manevi tazminat ödemesine hükmetti.

Bugün karara bağlanan bir diğer dosya ise 29309/03 başvuru numarasıyla takip edilen “Gubiyev ve Rusya Federasyonu” arasındaydı. Mahkeme kayıtlarına göre, Rus işgal güçleri Temmuz 2000’de Çeçen-Aul’da gerçekleştirdikleri bir operasyonda 1934 doğumlu Suleyman Gubiyev’in değirmenini havaya uçurdu ve hemen yanındaki petrol istasyonuna da zarar verdi. Gubiyev’in tazminat başvurusu Rus mahkemeleri tarafından reddedildi.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ise yaptığı incelemede, Rusya Federasyonu’nun 1 numaralı protokolün 1.maddesini (mal güvenliği) ihlal ettiğine kanaat getirdi. Mahkeme kararına göre, Rusya Federasyonu davacı Çeçen’e 340 bin Euro maddi, 6 bin Euro manevi tazminat ödeyecek ve aynı zamanda 4.500 Euro tutarındaki yargılama masraflarını da karşılayacak.