Türkiye Büyük Millet Meclisi 21.Dönem’de (18 Nisan 1999 – 14 Kasım 2002) görev yapmış Milliyetçi Hareket Partisi Afyonkarahisar milletvekili Müjdat Kayayerli’nin İstanbul’da düzenlenen AGİT zirvesi ve Çeçenya üzerine sözleri.

MÜJDAT KAYAYERLİ (Afyon) – Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; İstanbul zirvesinin daha iyi anlaşılabilmesi için zirvenin yapısı ve sonuçlarıyla birlikte tarihî ve siyasî arka planı üzerinde de durmak gerekir.

…

İstanbul zirvesi, coğrafyanın müşterek normlarını ve kurumlarını belirlemeye yönelik çok önemli bir adımdır. Zirvede yapılan görüşmeler sonucunda, son şekli verilen İstanbul Deklarasyonu, Avrupa Güvenlik Şartı ve Güncelleştirilmiş Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Anlaşması, bu açıdan temel belgeler olarak dikkat çekmektedir. Bu belgeler, AGİT’in daha önce karara bağlanmış olan temel ilke ve hedeflerinin günün şartlarına uyarlanması ve yeni stratejilerin ortaya çıkması anlamına gelmektedir. Önümüzdeki yüzyılın dünyasına büyük ölçüde zirvede alınan kararlar yön verecek, muhtemel sorunlara bu toplantılarda oluşan mutabakatlar çerçevesinde çözüm aranacaktır.

Çeçenistan’da, artık vahşet ve zulüm boyutuna ulaşan Rus saldırılarının sona erdirilmesi gerekmektedir. Hiçbir gerekçe, sivil ve masum insanlara karşı böylesine bir saldırıyı ve bir toplumu yok etme politikasını haklı gösteremez. Bakü-Ceyhan Petrol Boru Hattı Anlaşması, Türkiye, Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan ve Gürcistan’ın katılımıyla imzalanmıştır. Anlaşmaya göre, Azerî petrolü, 2004 yılından itibaren dünya pazarlanna taşınacaktır. Böylece, 2,4 milyar dolara mal olacak olan bu boru hattının, 1 730 kilometrelik hattı üzerinde, 4’ü Türkiye’de olmak üzere 10 vana bulunacak, hattın 1 037 kilometresi Türkiye’de, 468 kilometresi Azerbaycan’da, 225 kilometresi ise Gürcistan sınırları içerisinde olacaktır.

AGİT İstanbul Şartı, insan hak ve hürriyetlerini güvence altına alıyor. Bütünleşmiş ve demokratikleşmiş bir AGİT bölgesi ve işbirliği güvenlik platformu oluşturularak, üye ülkelerin barış içerisinde yaşamaları sağlanacaktır. Operasyon merkezi kurularak, uluslararası terörizm, organize suçlar, hukukun üstünlüğü, insan haklan, ekonomik özgürlük, banş ve istikrar önplanda tutulacaktır.

Böylece, dünyanın her tarafında yaşayan insanların doğal insan hakları AGİT ile teminat altına alınmış olacaktır. Savaşta zarar gören toplumların rehabilitasyonu ve çatışmaların önlenmesine ilişkin teşkilat etkinliğinin artırılması da, bu zirvede önerilmiştir.

…

Gelecek AGİT faaliyetlerine rehberlik edecek olan Avrupa Güvenlik Şartı, Viyana Belgesi ve 43 maddeden oluşan İstanbul Deklarasyonu, AKKA ile ilgili problemler de ortadan kaldırılarak, yeni şekliyle imzalanmıştır. Taraf ülkeler, hür, demokratik ve daha da bütünleşmiş bir AGİT bölgesi oluşturulmasında görüş birliğine varmışlardır. Liderler, Çeçenistan bunalımına siyasî çözüm getirilmesini vurgulamışlardır.

AGİT misyonunun Ukrayna’daki çalışmasının başarıyla tamamlanmış olduğu, Kırım Özerk Cumhuriyetinin istikrar sürecine önemli bir katkısı bulunduğu konusu da bildirilmiştir.

AGİT Dönem Başkanı Norveç Dışişleri Bakanı Knut Vollebek, yılbaşından önce Çeçen liderlerle en kısa sürede görüşeceğini ifade etmiştir.

…

TBMM Tutanak Dergisi- 02.12.1999 – Birleşim:28 – Cilt:18 – Sayfa: 278-279

©Waynakh Online

YASAL UYARI
Sitede yer alan materyallerin tüm hakları Waynakh Online’a aittir. Bu materyaller (haberden/makaleden/tercüme eserden sadece alıntı yapılsa dahi) ancak kaynak gösterilerek ve aktif link verilerek kullanılabilir.