Çeçen Cumhuriyeti İçkerya III.Devlet Başkanı Aslan Maskhadov’un ailesi ve Rusya Federasyonu arasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) görülmekte olan davada 6 Haziran 2013 sabah oturumunda utanç verici bir karar açıklandı.

Çeçen Cumhuriyeti İçkerya III.Devlet Başkanı Aslan Maskhadov’un eşi Kusama Maskhadova, oğlu Anzor Maskhadov ve kızı Fatima Maskhadova, Aslan Maskhadov’un 8 Mart 2005 tarihinde Rus işgal güçleri tarafından Çeçenya’nın Tolstoy-Yurt kentinde düzenlediği bir operasyonda katledilmesi ve cenazesinin teslim edilmemesi nedeniyle 4 Mayıs 2005 tarihinde AİHM’e başvuruda bulunmuştu. 18071/05 başvuru numarasıyla takip edilen dosyada, 6 Haziran günü son derece ilginç ve mahkemenin tarihine bir leke olarak geçecek bir karar açıklandı.

Mahkeme kararında, Aslan Maskhadov’un ölüm nedenine ilişkin adli tıp raporuna ve bazı görgü tanıklarına atıfta bulunularak, Rus askerlerin Aslan Maskhadov’un bulunduğu gizli sığınağın girişini havaya uçurdukları sırada yanındaki korumasının kazaen Maskhadov’u başından vurduğu iddia edildi. Bu noktada ilginç olan, kararda yer verilen 25 Mart 2005 tarihli adli tıp raporunda Aslan Maskhadov’un başından dört ve göğsünden bir olmak üzere beş kurşun yarası olduğuna değinilmesi ve başındaki kurşunların APS (otomatik Steçkin) ya da PM (Makarov) bir silahtan çıktığının, ancak yakın mesafeden değil en az 1 metre uzaktan ateş edildiğinin ifade edilmesi. Ayrıca, mahkemenin tanık beyanı olarak ele aldığı Maskhadov’un operasyonda hayatta kalan iki koruması, sorgularındaki ifadelerinde Aslan Maskhadov’un sağ olarak Rusların eline geçmemek için kendini vurduğunu iddia ediyor, ne var ki adli tıp raporu Aslan Maskhadov’un başındaki mermilerin pozisyonları itibariyle bunların hiç birisinin kurbanın kendisi tarafından yapılamayacağına vurgu yapmakta. Böyle bir durumda, mahkemenin Maskhadov’un korumalarından birisinin ya da her ikisinin “kazaen” dört kurşun ateşlediğine kanaat getirmesi son derece garip.

Yine ayrıca AİHM kararında, Rusya Federasyonu’nun, 2003 tarihli Terörle Mücadele Yasası’na atıfta bulunarak 25 Mart 2005 tarihinde Aslan Maskhadov’un naaşının bilinmiyen bir yere gömülmesi görevinin Rus işgali altındaki Çeçen Cumhuriyeti İçkerya’da kurulan Moskova destekli rejime verildiğini ve Nisan 2005’te ise Maskhadov’un ailesinin naaşın iadesine ilişkin talebin bu yasa gerekçe gösterilerek reddedildiği belirtiliyor. Mahkeme, Rusya Federasyonu yetkililerinin bu karar ile Maskhadov’un destekçilerinin cenaze töreni sırasında çıkarabileceği bir karışıklığı önlemek ve Maskhadov’un halk üzerindeki psikolojik etkisini minumum düzeye indirmeyi amaçladığını ifade etti. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Rusya’nın karşı karşıya olduğu “terör” sorunun farkında olduğunu ancak Aslan Maskhadov’un naaşının ailesine teslim edilmesinin engellenmesinin, ailesinin temel haklarının ihlali manasına geldiğini vurguladı.

AİHM, Aslan Maskhadov’un katledilmesinden Rusya Federasyonu’nun sorumlu olmadığını, davacı tarafın dayanak olarak gösterdiği Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 2. (Yaşam Hakkı), 3. (İşkence ve Kötü Muamele Yasağı) ve 14. (Ayrımcılık Yasağı) maddelerinin ihlal edilmediğini; ancak Rusya Federasyonu’nun Aslan Maskhadov’un naaşını ailesine vermemesinin doğru olmadığını ve bu bağlamda AİHS’nin 8. (Özel ve Aile Hayata Saygı) ve 13. (Etkin Başvuru Hakkı) maddelerini ihlal ettiğini açıkladı. Ayrıca belirtmeliyiz ki, bu iki ihlale ilişkin görüşmelerde, mahkeme heyetinde yer alan Azerbaycanlı hakim Khanlar Hajiyev ve Rusya’dan Dmitry Dedov ret oyu kullandı ancak diğer beş hakimin kabul oyuyla mahkeme ihlalin varlığına kanaat getirdi.

Sonuç olarak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, AİHS’nin 41.maddesi ışığında Rusya Federasyonu’nun Maskhadov ailesinin manevi zararını tazmin etmek üzere toplam 18 bin Euro ödemesine karar verdi.

©Waynakh Online

YASAL UYARI
Sitede yer alan materyallerin tüm hakları Waynakh Online’a aittir. Bu materyaller (haberden/makaleden/tercüme eserden sadece alıntı yapılsa dahi) ancak kaynak gösterilerek ve aktif link verilerek kullanılabilir.