Savaş suçlusu Rusya Başbakanı Vladimir Putin bugün Türkiye’ye enerji temalı kısa süreli bir ziyaret yaparken, Ankara’da ve İstanbul’da Putin aleyhinde protesto gösterileri vardı.

Bir uçak dolusu güvenlik amaçlı teknik teçhizat ve Putin’in zırhlı makam araçlarının bulunduğu kargo uçağı ve Putin’in güvenliğini sağlayacak 40 Rus ajan keşif için Ankara’ya birkaç gün önce geldi. 6 Ağustos 2009 Perşembe günü sabah saatlerinde Ankara Esenboğa Havaalanı’na 7 Rus ajan eşliğinde inen savaş suçlusu Putin’in buradan Başbakanlık Konutu’na kadar olan yolda güvenliğinin sağlanması için 2 bin polis memuru ile bomba imha ekipleri ve helikopterler de görev yaptı.

Savaş suçlusu Putin’in son 5 yıl içinde Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı bu dokuzuncu görüşmede, ikili işbirliği, bölgesel ve uluslararası konular gündeme geldi. Ziyaretin asıl gündem maddesini ise enerji konuları oluşturdu.

Türk ve Rus medyalarına göre, görüşmelerde Mavi Akım-2 doğalgaz boru hattının İsrail’e uzatılması, Samsun-Ceyhan Petrol Boru Hattı, Güney Akım doğalgaz boru hattı, nükleer enerji santrali ve Tuz Gölü altında doğalgaz deposu inşasının Rus şirketi tarafından yapılması konuları konuşuldu. Medyada yer alan haberlerde, Mavi Akım-2 ve Samsun-Ceyhan Petrol Boru Hattı’nın hayata geçirilmesiyle Rus doğalgazı ve petrolünün Hindistan’a kadar ulaştırılabileceğini, bu sayede Türkiye’nin de en önemli enerji kavşağı haline geleceğini belirtiliyor. Rus petrolünün Burgaz-Dedeağaç boru hattı yerine Samsun-Ceyhan Boru Hattı’ndan taşınmasının daha makul olduğunu kaydeden Ankara’nın bu tezini Dedeağaç’taki limana sadece küçük gemilerin yanaşabilmesini, Ceyhan’da ise böyle bir sıkıntının olmamasıyla güçlendirdiğini aktarıldı.

Bugün yapılan görüşmelerde üç konu öne çıktı. Birincisi Rusya siyasi çekişme yaşadığı Ukrayna’yı Güney Akım projesiyle ekarte etmek için, boru hattını Türkiye karasularından geçirmek istiyordu. Bu amaçla Karadeniz’de fizibilite araştırması yapmak üzere bir protokol imzalandı. Rusya’nın Güney Akım projesini İtalya’nın Eni şirketiyle birlikte yürütmesi nedeniyle bu protokolde İtalya Başbakanı Berlusconi’nin de imzası yer alıyor.

Dikkat çeken ikinci protokol Çalık grubuna ait Samsun-Ceyhan Petrol Boru Hattı’na Rusya’nın petrol vermesi konusunda. Proje bugüne kadar Rusya petrol vermeyi reddetmesi nedeniyle faaliyete geçemiyordu. Bu boru hattı, boğazlardaki tankerlerle petrol geçiş trafiğini hafifleteceğinden Türkiye için önem arzediyor.

Üçüncü protokol ise barışçıl nükleer enerjide işbirliğini amaçlıyor. Akkuyu kurulması planlanan nükleer santral ihalesine bir Rus-Türk ortaklığı teklif vermiş, ancak şirketin teklifi, elektrik üretim maliyetini çok yüksek hesapladığı için sorun yaratmıştı. Bu konuda görüşmelerin süreceği belirtildi.

Rusya ile Türkiye arasında imzalanan protokoller şunlar:

– Türkiye Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu 9. Dönem KEK Toplantısı Protokolü,

– Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti arasında Nükleer Enerjinin Barışçıl Amaçlarla Kullanımına İlişkin İşbirliği Anlaşması,

– Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti arasında Nükleer Kazaların Erken Bildirimi ve Nükleer Tesisler Hakkında Bilgi Değişimi Anlaşması,

– Türkiye Cumhuriyeti Türk Standartları Enstitüsü ile Rusya Federasyonu Federal Teknik Regülasyon ve Metroloji Servisi Arasında Standardizasyon ve Uygunluk Değerlendirmesi Alanlarında İşbirliğine İlişkin Memorandum,

– Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ile Rusya Federal Uzay Ajansı (ROSCOSMOS) Arasında Dış Uzayın Keşfi ve Barışçı Amaçlarla Kullanımı Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı,

– Eğitim, Bilim, Kültür, Gençlik ve Spor Alanlarında İşbirliği Programı (Kültürel Değişim Programı-KDP)

– Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Rusya Federasyonu Federal Bitki Karantina ve Veterinerlik Servisi Arasında İthal ve İhraç Edilen Su Ürünlerinin Gıda Güvenliği Konusunda İşbirliğine İlişkin Memorandum,

– Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Müsteşarlığı ile Rusya Federasyonu Federal Gümrük Servisi Arasında Gümrük İşlemlerine İlişkin Mutabakat Zaptı,

– Türkiye Sermaye Piyasası Kurulu ile Rusya Federal Finansal Piyasalar Otoritesi Arasında Bilgi Alışverişi Hakkında Mutabakat.

Türk ve Rus medyasında bu görüşmenin tarihi nitelikte olduğu şeklinde abartılı haberler yer alsa da gerçekte Türkiye bugüne kadar Rusya ile yaptığı anlaşmalardan hiç karlı çıkmadı. Daha önceki anlaşmalara göre Türkiye Rusya’dan aldığı doğal gazın bedelinin %80’ini mal olarak ödeyecekti ancak ne yazık ki Türkiye’den Rusya’ya giden mallar için gümrük kontrolleri sıkılaştırıldı, Türkiye’den gönderilen malların %70’i tek tek sayılıyor; meyve-sebze gibi ürünlerde çok sıkı denetimler uygulanıyor ve hatta pek çok kez iade ediliyor. Vize kolaylığı anlaşmasını Türkiye uygularken, Türkler için Rusya’ya vize almak başlı başına bir problem haline geldi. Her ne kadar hem Erdoğan hem de Putin iddiları reddedip, yapılan protokolleri enerjide çeşitlilik olarak değerlendirse de mevcut durumu gözden geçirince aslında Putin’in ziyaretinin Nabucco Akımı projesini baltalamaktan başka bir amaç taşımadığı net bir şekilde görülüyor.

Savaş suçlusu Putin’in Türkiye’ye gelişi ise her zaman ki gibi olaysız olmadı. İlk eylem Ankara’daydı. Greenpeace isimli sivil toplum örgütü Putin’in protesto gösterileriyle karşıladı, göstericilere izin verilmemesi nedeniyle arbede yaşandı. Matruşkalı Putin karşıtı eylem, Avrupa’daki G8 Zirveleri’ndeki protestoları aratmadı. Greenpeace yine zeka dolu protestosuyla gündem yaratmayı başardı. Putin, Ruslar’ın geneleksel figürü olan matruşka bebekleriyle protesto edildi. Erdoğan şeklindeki bebeğinin içinden Putin, Putin’in içinden kuru kafalı bebekler çıktı. Eylemciler “Enerji devrimi şimdi”, “Nükleer? Hayır teşekkürler” yazılı dövizleri de taşıdı. Yapılan basın açıklamasında Nükleer Santral ihalesinin görüşme konuları arasında yer aldığı ifade edildi ve “Bu pazarlıkta kimin kaybedeceği belli. Bu uğurda harcanacak milyarlarca lire Türk halkının cebinden çıkacaktır” denildi.

İkinci protesto gösterisi ise İstanbul Taksim’de İmkan-Der isimli sivil toplum örgütümünün girişimiyle yapıldı. “Katil Putin Türkiye’den defol” yazılı pankartın yanısıra Çeçen bayrakları ile üzerinde “Yaşasın Bağımsız Kafkasya”, “Şehidlerin Yolunu Sürdüreceğiz”, “Katil Putin Kafkasya’dan Defol”, “Kukla Kadirov Hesap Verecek”, “Kafkasya Mücadelemiz Sürecektir”, “Katil Rusya Hesap Verecek”, “Şehidlerin Yolu Yolumuzdur”, “Çeçen Halkı Yanlız Değildir” şeklinde İngilizce, Rusça ve Türkçe dövizler taşındı. Dernek yöneticileri ile bir süre önce Rusya’ya iadesi gündeme gelen Çeçen İmran Abdulazimov da gösteri alanında birer konuşma yaptı.

Greenpeace’in Ankara’daki protestosundan fotoğraflar:

İmkan-Der’in İstanbul’daki protestosundan fotoğraflar: