Şubat 2000’in ilk günlerinde hava kötü, çirkin ve soğuktu. Sanki doğa dört bir yana yayılmış korku hissine yanıt veriyordu.

Çeçen direnişçiler Grozny savunmasının ardından dağlara çekilmiş, çekilirken de yaralılarını ve ölülerini arkalarında bırakmışlardı. Rus politikacılar ve generaller gerçek zaferin gerçek tadına varmıştı ve bundan böyle onları durdurmak imkansızdı.

Çatışma bölgesinden kaçabilen adamlar artık savaşın hızlı bir şekilde sonlanmayacağını biliyorlardı. Önlerinde kendilerini neyi beklediklerini bilmedikleri bir gelecekle korkunç koşullarda yaşamaya hazırlanıyorlardı. Ama halen Grozny’de ve kenar mahallelerde kalan Çeçen siviller gelecekle çok fazla ilgilenmiyorlardı. Şu anı yaşıyorlardı ve tedirgin bir şekilde yarının kendilerine ne getireceğini bekliyorlardı. Takip eden iki ay boyunca bu durum böyle devam etti. Bu insanlar için Çeçen güçlerin ayrılması bir anlamda hayatta kalma şansıydı ya da en azından öyle görünüyordu.

3 Şubat günü şehre yönelik bombardımanın şiddeti azaldı. Takip eden gün ise büsbütün yatıştı. Rus askeri araçları ve zırhlıları şehrin bir bölgesinde ve kentin kenar mahallelerinde birbiri ardında önceleri belli belirsiz sonraları ise artan bir kararlılıkla görülmeye başlandı. Az sayıda olduklarını görmek mutluluk vericiydi ama az da olsalar korku salıyorlardı. İnsanlar en azından şehir şimdi Rus güçlerinin kontrolü altına girmişse, kentin 24 saat durmaksızın devam eden rastgele bombalanmasının kesileceğini düşünüyordu. İnsanlar şimdi en kötü belaların ve tehlikelerin sona erdiğine inanmak istiyordu. Kentin hemen dışındaki Novy Aldy (Yeni Aldy) Köyü’nde insanlar evlerinin çatılarını onarmaya, yıkılan ve kırılan camlarını yamamaya başlamıştı.

Burada, köydeki mop-up (temizlik) operasyonunu, bu operasyonda öldürülen insanların sayısını ve insanların ölen yakınlarıyla karşılaştıklarında yaşanılanları tasvir etmeyeceğim. Orada yaşanılanların hepsi ayrıntılarıyla İnsan Hakları Merkezi Memorial’in belgelerinde açıklanıyor. Ben sadece bir düzeltme yapmak istiyorum: Rus askeri güçlerinin Yeni Aldy’de yaptıkları olağandışı ya da alışılagelmedik şeyler değildi. Rus askeri güçlerinin standartlarını düşünürsek burada sergiledikleri vahşet fevkalede kötü bir hareket değildi. Buradakinden daha az korkunç olmayan suçlar şehrin diğer bölgelerinde ve komşu köylerde de işlendi. Ve uzun bir süre buna devam ettiler.

En katı tahminlere göre bile, Ocak 2000 içerisinde Staropromyslovsky bölgesinde birkaç yüz sivil Rus askeri güçlerinin ellerinde hayatını kaybetti. Öldürülenler hemen gömülmediler, zira Ruslar bir yandan sivilleri öldürmeye devam ediyordu. Cesetlerin çoğu hayvanlar tarafından kemirildi, tamamen iskeletleşmiş ve tanınmaz bir hal aldıktan sonra toplanarak mezarlıklara taşındılar.

Alkhan-Yurt ve Starye Promysly (Eski Promysly)’deki olaylar Grozny’deki çatışmaların gölgesinde kaldı. İnsanların çığlıkları top mermilerinin gürültüsünde kayboldu. Ancak Yeni Aldy’deki katliam gürültüler sona erdikten sonra yapıldığı için, onların yankıları kulakları sağır ediyor gibi.

Yeni Aldy’den sonra Rus askeri güçleri direnişe karşı koymak için insanları biraraya toplama tarzı operasyonlar üzerinde odaklandı. Bu operasyonların temel özelliği nüfusun belli bir parçasına – savaşma yaşı içerisindeki erkek nüfusa – yönelik şiddet uygulanmasıydı. Operasyonlar dikkatlice planlandı ve yerine getirildi, askeri komutanlar ve siyasi liderlik üzerinde neler olup bittiğine ilişkin hiçbir şüphe oluşturulmadı. Tüm bunlara sivillerin esir alınması ve işkence görmeleri, eşyaların yağmalanması, yasadışı gözaltına alınmalar, ölüm, ölüm ve ölümü ilave edin…

Yeni Aldy bile toplu katliamlara bir son getirmedi.

05.02.2010

Usam Baysayev, Prague Watchdog