Gürcistan’ın kuzeydoğusunda yer alan resmedilesi güzellikteki Pankisi Vadisi uzunca bir süredir Çeçen mültecilerin sığındığı bir yer olarak biliniyor.  Ancak bu durum artık mazide kalacak, her geçen gün büyüyen vadide Çeçenler Gürcistan vatandaşlığı alıyor ve kendilerini burada kalıcı bir hayata hazırlıyor.

Birleşmiş Milletler mülteci ajansı, Çeçenya ile sınırı olan bu bölgeden ayrılma planını çoktan hazırlamış bile. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK)’nin Gürcistan temsilcisi Peter Nicolaus, “Görevimizi tamamladık. Önümüzdeki yıl boyunca Çeçen mültecilere yönelik programlarımızı yavaş yavaş kaldırıp, sorumluluğu Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP)’na teslim edeceğiz” dedi.

UNDP’nin bölgedeki Başkan Vekili Inita Paulovica, kalkınmaya yönelik bu planlı geçişi memnuniyetle karşılıyarak konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: ” BMMYK 800 kişiye yönelik desteğiyle vadide ekonomik gelişmeyi başlattı. UNDP şimdi bölgenin ihtiyacı olan esas gelişmeyi sağlayacak bir proje oluşturmak için yöre insanları ve yerel otoritelerle daha yakından çalışacak.”

1999 yılında ülke Rusya Federasyonu’ndaki çatışmadan kaçan yaklaşık 8.000 bin sivili ağırlamaya başladığından bu yana BMMYK’da Gürcistan’daki etnik Çeçen ve Kistlere yardım ediyor. Bugün bu sığınmacıların büyük bölümü Avrupa’ya gitti ya da Çeçenya’ya döndü, ancak halen 800 kadarı Gürcistan Kistlerinin arasında Pankisi Vadisi’ndeki yaşamlarını sürdüyor.

BMMYK’nın, hükümetin ve diğer bazı grupların yardımlarıyla bu son grup vadinin sosyal ve ekonomik yaşantısı içerisine dahil edildi. Şimdi vatandaşlık için başvuruda bulunuyorlar ve geçtiğimiz haftalarda 60 kadar Çeçen sığınmacı vatandaşlık hakkı elde etti. Pek çok başvurunun daha neticelenmesi bekleniyor.

BMMYK’nin kazanç-üretim programları özellikle Shota ve ailesi gibi Pankisi Vadisi’nde normal hayatlarını sürdürerek entegre olmuş mülteciler için önem arzediyor. Başarılı bir marangozluk işi kuran Shota, şimdi kendisini en kötü durumunda başını sokacak bir çatı veren bu ülkenin bir parçası gibi hissediyor.

Vadideki diğer pek çok Çeçen mülteci BM mülteci ajansı tarafından verilen eğitim ve danışmanlık hizmetleriyle parasal kaynaklardan yararlanarak başarılı işler kurdu.

Razet işlettiği dikiş atölyesi ile geleneksel Çeçen elbiseleri dikmeye çalışıyor. Ramzan arı sevgisi sayesinde şimdi kendi balını satıyor ve bir kısmını da fakir ailelere ücretsiz olarak dağıtıyorken, Adlan vadiye su ürünlerini tanıttı, sazan balığı üretimi yapıyor.

Mülteciler tarafından işletilen diğer işletmeler arasında bir bakkal, bir nalburiye, bir güzellik salonu ve bir eczane bulunuyor. Bu teşebbüslerin ürün ve servisleri hem mülteciler hem de yerel halk tarafından kullanılıyor. Hatta üretilen bazı ürünler Gürcistan’ın değişik bölgelerinde organik ürün olarak pazarlanıyor.

Pankisi Vadisi’nin Duisi kasabasında bulunan eczanede çalışan kimyager Inga, Mayıs ayında burayı açmadan önce insanlar ilaç almak için 20 km uzağa gitmek zorundaydı diyor.

BMMYK’dan Nicolaus, “Mülteciler yerel halktan daha fazla korunmasız olduğu süre boyunca mülteci projelerinin olması önem arz ediyor”  diye ekliyor.

Mülteci ajansının Pankisi’deki çalışmalarını sonlandırmaya yavaşlatmasıyla, UNDP takım elemanlarını bölgeye göndererek yöre halkının ihtiyaçlarını tespit etmeye başladı.

Bu arada, Shota, Noel pazarında ürettiği mobilyaları satmaya çalışıyor. Kazandığı parayla Gürcistan’ın başkenti Tiflis’teki yetimhaneye bağış yapmayı planlıyor. “Gürcüler bizi 10 yıldır destekliyorlar. Nihayet iyiliklerinin karşılığını ödeyebilecek olmamdan dolayı gurur duyuyorum” diye ekliyor Shota.

23.12.2009/Pankisi Vadisi-Gürcistan

BMMYK için Melita H. Sunjic ve Suzanne Murray-Jones tarafından hazırlanmıştır.