Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı insan hakları konusundaki 2009 yılı raporlarını Lancaster Evi’nde açıklarken, raporda Çeçenya ve Rusya “Kaygı Duyulan Ülkeler” listesinde yer aldı.

Rapor Kraliçe’ye hitaben Parlamento’ya sunuldu. Raporun hazırlanmasında İngiltere Dışişleri Komitesi’nin, sivil toplum örgütlerinin ve güvenilir bilgiler veren uzmanların yorumları ve önerileri dikkate alındı.

Rapor İngiltere Dışişleri Bakanı David Miliband ve Devlet Bakanı Baroness Kinnock tarafından 17 Mart 2010 Çarşamba günü hükümet dışı kuruluşların ve insan hakları organizasyonlarının temsilcilerine sunuldu.

Raporda, “Rusya’da insan hakları ihlallerinin kaygı verici bir boyutta olduğundan eminiz” ifadesine yer verilirken, belli bazı bölgelerde durumun kökten bozulduğu belirtildi. İngiltere Dışişleri ve Devlet Ofisi özellikle Kuzey Kafkasya’daki insan hakları durumundan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının uygulanması konusunda ve ayrılıkçı Abhazya ile Kuzey Osetya’daki etnik azınlıkların hakları konusunda kaygı duyduğunu raporda açıkça dile getirdi. Raporda ayrıca İngiliz ve Rus diplomatlar arasında gerçekleştirilen çok sayıdaki toplantıya da atıfta bulunuldu.

Diplomatlar çalışmalarında 2009 yılı içerisinde insan hakları savunucularının öldürülmelerindeki keskin artıştan ötürü şok olduklarını belirtildi. Raporda, “İnsan hakları savunucuları için daha çok destek verildiğini; onlara yapılan saldırıların cezasız bırakılmadığını ve insan hakları savunucularına yönelik her türlü şiddetin bağımsız, etkin ve hızlı bir şekilde soruşturularak sorumluların da uluslararası standartlara uygun biçimde adaletin karşısına çıkarılarak cezalandırıldığını görmek istiyoruz” ifadesi yer aldı.

Raporda, Stanislav Markelov (bir Avukat) ve Anastasia Baburova (Novaya Gazetesi’nde çalışan bir gazeteci)’nın 19 Ocak 2009’da öldürülmesi; Çeçen insan hakları savunucusu Natalya Estemirova’nın geçtiğimiz yaz kaçırılarak öldürülmesi; ve İngiltere Büyükelçiliği ile ortaklaşa çalışan Neslimizi Kurtaralım adlı sivil toplum organizasyonun lideri Zareme Sadulayeva ve kocasının kaçırılarak öldürülmesine de yer verildi.

Gazeteciliğin bölgede tehlikeli bir meslek haline geldiğine değinilerek, raporda sadece Novaya Gazetesi’nin biri 2009 yılında olmak üzere dört çalışanını kaybettiğine dikkat çekildi. Raporda ayrıca Rus yetkililerin gazetecileri kendilerini eleştirmemesi için baskı metotları kullandığı da belirtildi.

Kuzey Kafkasya’da ve özellikle Çeçenya’daki gergin durumun devam ettiği, hatta “anti-terörizm operasyonu” olarak adlandırılan uygulamanın resmen sona erdirilmiş olmasına rağmen şiddetin komşu bölgelere yayıldı. İşkencenin Önlenmesi Avrupa Komitesi’de düzenli olarak Kadirov’un haydutları tarafından Çeçenya’da işlenilen suçları sürekli yayınlıyor. Komşu İnguşetya ve Dağıstan’da da durum belirgin bir şekilde kötüleşti. İşkence, adam kaçırma ve mafya cinayetleri düzenli olarak rapor edilen suçlar arasında yer alıyor.

İngilizce raporun tamamına BURADAN erişebilirsiniz.

Öte yandan Avrupa Parlamentosu İnsan Hakları Alt Komitesi Başkanı Heidi Hautala bugün bir açıklama yayınlayarak katledilen insan hakları savunucularının katillerinin bulunaması nedeniyle Moskova yönetimini sert bir şekilde eleştirdi. Bayan Hautala açıklamasında, Rus yetkililerin bu suçlara karşı tavrının “suçu işleyenlere dokunulmazlık” verdiğini belirtti. Bayan Hautala’nın açıklaması Rusya’da insan hakları aktivitelerinin tehlikeli olduğuna odaklandı. Bayan Hautala, ne Haziran 2009’da Çeçenya’da öldürülen insan hakları savunucusu Natalya Estemirova’nın ne de Estemirova ile birlikte Çeçenya’da da çalışan ve Ocak 2009’da öldürülen insan hakları avukatı Stanislav Markelov’un katilleriyle ilgili herhangi bir gelişme yaşanmadığını ifade etti.

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (PACE) Özel Raportörü Dick Marti’de Kuzey Kafkasya’daki duruma ilişkin yerinde tespitler yapmak için bugün İnguşetya’ya gitti. Dick Marti’nin yarın sivil toplum organizasyonları ve yerel insan hakları savunucularının yanı sıra İnguşetya Devlet Başkanı Yunusbek Yevkurov ile de görüşeceği açıklandı. Kuzey Kafkasya ile ilgili çalışması nedeniyle Rusya’yı ziyaret eden Dick Marti’nin hazırladığı raporu PACE’nin Haziran oturumunda sunması bekleniyor.