AİHM’ de bugün karara bağlanan Çeçen Dzhambekova, Elsiyev, Khadeyava ve diğerleri ile Rusya arasındaki davalar sonucunda Rusya Çeçen kurbanların ailelerine toplamda 552.000 Euro tazminat ödemeye mahkum edildi.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 12 Mart 2009 Perşembe günü oybirliğiyle verdiği kararlar neticesinde Ocak 2001 ve Ocak 2003 tarihleri arasında Çeçenya’ nın faklı bölgelerinde 13 Çeçen erkeğin kaçırılması olaylarından ötürü Rusya’ yı toplamda 552 Bin Euro tazminat ödemeye mahkum etti.

27238/03 ve 35078/04 numaralı dosyalarla takip edilen Dzhambekova ve diğerleri ile Rusya arasındaki dava Rizvan Tatariyev, Sharpudi Visaitov, Magomed Soltymuradov ve İmran Dzambekov’ un kaçırılmasıyla ilgiliydi. Rus askeri birlikleri 22 Aralık 2001′ de Çeçenya’ nın Urus-Martan bölgesinde bulunan Gekhi Köyü’ nde gerçekleştirdiği bir mop-up operasyonunda Rizvan Tatariyev ve Sharpudi Visaitov’ u tutukladı. 11 Ocak 2002 tarihinde Magomed Soltymuradov Rus askeri kuvvetlerince Urus Martan’ daki evinden alınarak bilinmeyen bir yere götürüldü. İmran Dzambekov ise 19 Mart 2002′ de Çeçenya’ nın Urus Martan Bölgesi’ nde yer alan Goyty Köyü’ ne Rus askerlerince yapılan bir operasyonda tutuklandı. Rus askerlerince tutuklanan bu Çeçenlerin nerede olduğuna ilişkin ailelerince yapılan araştırmalar sonuçsuz kaldı. Aralık 2002′ de tutuklanarak kaybolan Çeçenlerin akrabalarından iki yaşlı kadın bu durumu protesto ettikleri için gözaltına alınarak 11 ile 15 Aralık 2002 tarihlerinde Çeçenya’ nın Gudermes kentinde bulunan ROVD’ da çok kötü şartlar altında tutuldu.

21816/03 numaralı dosyayla takip edilen Elsiyev ve diğerleri ile Rusya arasındaki dava 2 ile 7 Eylül 2002 tarihleri arasında Çeçenya’ nın Tsotsi Yurt isimli köyünde Rus askeri kuvvetlerince yürütülen geniş öaplı operasyonda ortadan kaybolan 8 akraba erkek hakkındaydı. Ortadan kaybolan bu erkekler Salakh Elsiyev, Iskhadzi Demelkhanov, Akhmed Demilkhanov, Adam Boltiyev, Lom Ali Abubakarov, Ramzan Mandiyev, Aslambek Agmerzayev ve Dzhabrail Debishev idi. Rus makamlar Tsotsi Yurt’ daki askeri operasyonu kabul etmelerine rağmen bu kişilerin ortadan kaybolmasıyla ilgileri olmadığını iddia ediyordu, ancak çok sayıda görgü tanığının bu kişilerin Rus askerleri tarafından nasıl tutuklanarak eski bir değirmene götürüldüklerine ilişkin beyanlarını mahkeme dikkate aldı.

AİHM’ de Çeçenlerle ilgili olarak bugün karara bağlanan son dava ise 5351/04 numaralı dosya ile takip edilen Khadayeva ve diğerleriyle Rusya arasındaydı. Bu dava ise 5 Ocak 2003′ te Çeçenya’ nın Urus Martan kentindeki evine Rus askerlerince yapılan bir operasyonda tutuklanan ve kendisinden bir daha haber alınamayan Ali Khadayev hakkındaydı.

AİHM bugün kaçırılan 13 Çeçen ile ilgili olarak yaptığı değerlendirmede, dava konusu olan olaylarda Rusya’ nın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ nin 2. maddesini (Yaşam Hakkı), 3. maddesini (İşkence Yasağı), 5. maddesini (Özgürlük ve Güvenlik Hakkı), 13. maddesini (Etkin Başvuru Hakkı) ihlal ettiğine karar vererek Rusya’ yı kurbanların yakınları olan Çeçenlere toplamda 552.000 Euro maddi ve manevi tazminat ödemeye mahkum etti.