Günlük Upsala Nya Tiding isimli İsveç gazetesi, Rus güçleri tarafından Çeçenya’da sistematik olarak işlenen, savaş suçları ve uluslararası kurallara karşı işlenmiş suçlar olarak adlandırılabilecek pek çok insan hakkı ihlallini konu edinen Oksana Chelysheva ve Martin Uggla’nın mektubunu yayınladı.

İşte o mektup:

Rus-Çeçen savaşları zamanımızın en kötü insani felaketlerinden birisidir. Binlerce sivil ortadan kaybolma, işkence ve yargısız infazların yanı sıra ciddi hak ihlallerinden dolayı mağdur oldu. Bu suçların pek çoğu tespit edilmiş olmasına ve suçu işleyenler tarafından aktarılan bilgilere rağmen, neredeyse Rusya’da hiç kimse bu suçlardan sorumlu tutulmadı.

Rusya’da faaliyeti yasaklanan Rus-Çeçen Dostluk Komitesi, bu yaz ayrıntılı bir araştırma olan “Çeçenya için Uluslararası Yargılama” isimli çalışmasını yayınladı. Çeçenya’daki ihlaller hakkında derlenen çalışma Rus dilinde komitenin ve uluslararası insan hakları örgütlerinin temsilcilerince hazırlandı. Çalışmada ayrıca eski Yugoslavya ve Raunda gibi diğer çatışmalardaki uluslararası hukuka başvuru ile karşılaştırma yapıldı.

Çalışma neticesinde elde edilen sonuç, Çeçenya’daki insan hakları ihlallerinin çoğunun sistematik bir şekilde işlendiğini gösteriyor. Bu suçlar uluslararası hukuk kurallarının ihlali anlamına gelip, savaş suçları olarak sınıflandırılabilir.

Bu ciddi suçların doğası gereği ortaya çıkan durum öncelikle diğer ülkelerin yöneticilerinin Rus hükümeti ile olan ilişkilerinde bu konuyu gündemlerinin ilk sırasına almalarını gerektiği anlamına geliyor. Ayrıca suçluların uluslararası hukuk kuralları ışığında yargılanabilmelerine de olanak sağlıyor. Bu noktadan hareketle, bu suçları işlemekle itham edilen bir kişi İsveç’i ziyaret ederken, tevkif edilebilir ve bir İsveç mahkemesinin huzuruna çıkarılabilir.

Şimdi İsveç ve Avrupa Birliği (AB), Rusya’ya savaş suçlusu zanlılarının aleyhinde yasal sürecin başlatılması için baskı kurmalıdır. İsveç ve diğer AB üyesi ülkeler bir adım daha ileri atarak savaş suçları zanlıları ülkelerinin topraklarına giriş yaptığında onlar hakkında yasal takibe başlamalıdır. Çeçenya’daki tüyler ürperten insan hakları ihlallerinin uzun bir listede isimleri yer alan sorumluları aleyhinde yasal adımların atılması için yeterli derecede somut bilgi mevcut. Bu yapılmadığı sürece, binlerce Çeçen sivil adalet için bekleyişini sürdürecektir.

16.11.2009

Oksana Chelysheva
Rus-Çeçen Dostluk Komitesi

Martin Uggla
Demokrasi ve İnsan Hakları için İsveç İnisiyatifi*

*Demokrasi ve İnsan Hakları için İsveç İnisiyatifi, İsveç merkezli bir sivil toplum örgütüdür. İnisiyatif, Doğu Avrupa ve Orta Asya’da demokrasi ve insan haklarını teşvik edici çalışmalar yürütmektedir.