Norveç’te yayın yapan Aftenpostan isimli gazetede yer alan bir habere göre, Norveç göç makamları Çeçen sığınmacıların geri gönderilmeleri halinde zulüm riski altında olmadıklarını söylüyor; ancak bir Norveç mahkemesi bu görüşün tam tersi yönünde karar vererek: geri gönderilmeleri halinde zulümle karşı karşıya kalabilirler dedi.

Hikayeye göre, Çeçenya’da bir genç kuzeninin gözleri önünde öldürüldüğüne şahit oldu. Kendisi de vuruldu ve kaçırıldı, ağır işkenceler gördü. Fırsatını bulduğunda ise, hemen annesi ile birlikte Çeçenya’dan kaçarak Norveç’te sığınma talep etti. Ancak Norveç Göç İdaresi (UDI) taleplerini reddetti, kuruma göre bu aile Çeçenya’ya geri dönmesi halinde zulüm görme riski altında değildi. Bir üst kurul olan Norveç Göç Temyiz Kurulu (UDE)’de bu kararı izleyerek red yönünde görüş bildirdi. Ancak Çeçen aile Oslo Barosu’nun sığınmacılarla ilgili bir projesi kapsamında ücretsiz yasal yardım sunan “Scjøtt” adlı hukuk firmasının desteğiyle son bir umutla durumlarını mahkemeye taşıdı. Yargılama esnasında hukuk firması bir Çeçen çocuğun Çeçenya’da başlarından geçenleri resmettiği bir çizimi delil olarak mahkemeye sundu. Çocuğun çiziminde, “Sabah erken saatlerde birkaç maskeli adam evlerine giriyor ve annelerini alıyor. Ağlayan bir çocuk annesinin bacağına sarılmış durumda. Evdeki diğer iki çocukta yataklarında ağlaşıyor. Maskeli saldırganlar silahlarını anne ve çocuklara doğrultmuş vaziyette…”. Ve Çeçen aile davayı kazandı. Oslo Şehir Mahkemesi Jürisi’nin kararı göç makamlarının kararının tam tersi ve verilen kararda göç yetkililerinin görüşlerinin kabul edilemez olduğuna değinildi. Bu gerçekten son derece önemli bir karar, zira mahkeme kararında Çeçen sığınmacıların anavatanlarına geri gönderilmeleri halinde büyük bir ihtimalle zulümle karşı karşıya kalacaklarına vurgu yapılıyor. Ayrıca Kadirov’un silahlı haydutlarının da halkı terörize ettiği ve savaşmak üzere dağlara çıkmaya zorladığına değiniliyor.

Norveç Helsinki Komitesi’nin (NHC) danışmanı Aage Borchgrevink, NHC ile Uluslararası Af Örgütü ve Sığınmacılar için Norveç Organizasyonu (NOAS) gibi insan hakları organizasyonlarının hep birlikte defalarca kez Norveç hükümetinin Çeçen sığınmacılara yönelik politikalarını eleştirdiğini söylüyor. Borchgrevink, “Tüm insan hakları organizasyonları Çeçenya’daki mevcut durumu çok ciddi olarak tasvir ediyor. Hatta Avrupa Konseyi bile insanların ortadan kaybolmaları, işkenceler, tacizler, yasadışı gözaltına alınmalar ve savaşçılarla bağlantısı olan ailelerin evlerinin yakılması ve başkaca cezalandırma taktiklerinin uygulanması gibi hak ihlallerinin olduğunu değerlendirmekte” diyor ve ekliyor “Şimdi hükümetimize başvurarak Çeçenlerin zorla geri gönderilmelerine tamamen bir son verilmesini talep ettik!”

Norveç Helsinki Komitesi, hükümetin politikasının 2007 yılında değişime uğradığına değiniyor. Söz gelimi bu tarihe kadar Norveç’te sığınma talebinde bulunanların %75’i mültecilik statüsü elde ediyormuş. Oysa 2009 yılında, 744 sığınma başvurusundan ancak 5’i kabul görmüş ve 43’ü de insani nedenlerden ötürü sığınma alabilmiş, 466 başvuru reddedilirken geriye kalanlardan da Dublinciler olarak adlandırılanlar, bu nedenle AB’ye girdikleri ilk ülkelere geri gönderilmişler. 2010 yılında şu ana kadar 652 sığınma başvurusu olmuş ve bunlardan 18’i mültecilik statüsü alabilmiş, 8’inin başvurusu insani nedenlerden ötürü kabul görmüş ve 422’si ise reddedilmiş.

Norveç Uluslararası İlişkiler Enstitüsü’nde Çeçenya konusunda araştırmalar yürüten Julie Wilhelmsen, öğrenebildikleri kadarıyla geri dönmeye zorlanan Çeçenlerden bir kısmı zulme maruz kaldı. Wilhelmsen, Çeçenya’daki mevcut insan hakları durumunun çok ama çok kötü olduğuna değinerek bu hak ihlallerinin bazılarını işkence, yargısız infaz ve insanların ortadan kaybolmaları olarak tanımlıyor.

Konuşması sırasında birkaç yıl önce yaşadığı ve sığınmacıların korunma taleplerinin reddedildiği bir yargılamayı unutamadığından bahsediyor: “Mahkeme onların geri gönderilmesine karar verdiğinde şoke olmuştum. Mahkemenin reddettiği argümanların hepsi Norveç Helsinki Komitesi, Rus insan hakları organizasyonu Memorial gibi mümkün olan en objektif bilgileri sağlayan kurumlardan gelmişti” diyor.