18 Kasım 2009 Çarşamba günü, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler ve Rusya Stockholm’de bir zirvede biraraya geliyor. Geçtiğimiz yıl içerisinde Kuzey Kafkasya’da insan hakları durumu gittikçe kötüleşti ve birkaç insan hakları savunucusu da kaçırılarak öldürüldü. Şimdi AB ve İsveç yönetimi Rusya’ya daha katı taleplerini sunmalı. İnsan hakları ihlalleri sona erdirilmeli ve suçlular cezalarını çekmeli.

Kuzey Kafkasya’dan ve uluslararası arenadan çok sayıda insan hakları örgütü ve Sivil Haklar Savunucuları (Civil Rights Defenders) tarafından birlikte hazırlanılan somut öneriler, Rusya’ya iletilmesi talebiyle mevcut İsveç yönetimine ve AB’ye sunuldu. İsveç, Rusya, Amerika ve Avrupa gazeteleri ile internet sitelerinde yayınlanan bir tartışmacı makalede, İsveç yönetimi ve AB’nin Rusya’ya yönelik baskısını arttırması tavsiye edildi. Temel talep, Rusya’nın yargısız infazları, adam kaçırmalarını, ortadan kaybolmaları ve diğer ihlalleri sona erdirmeyi taahhüt etmesi şeklinde.

Sivil Haklar Savunucuları İcra Direktörü Robert Hårdh: “Artık sadece diyalog yeterli değil. Kuzey Kafkasya’da gittikçe ciddileşen durum nedeniyle AB, Rusya’ya baskı yaparak Rusya’nın uluslararası taahhütlerini takipte öncü bir rol oynamalı. Rus yetkililer insan hakları ihlallerini soruşturmakta isteksiz görünüyor ve bu dokunulmazlık atmosferi tüm bölgeye nüfuz etmiş durumda. Buna bir son verilmeli” dedi.

Zirvede, AB ve Rusya arasında siyaset, ekonomik ve enerji politikalarında işbirliğine yönelik ciddi ortaklık ve işbirliği anlaşmalarının yapılması bekleniliyor.  İnsan hakları organizasyonları alarm zilleri çalan Kuzey Kafkasya’daki durumun zirvenin gündeminin ana konusu olmasını öneriyor ve aşağıdaki somut önerilerin Rusya’ya sunulmasını talep ediyor:

Rusya, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)’nde, Kuzey Kafkasya’daki (hemen hepsi Çeçenya’da) yargısız infazlar, ortadan kaybolma olayları, adam kaçırmalar ve işkence olayları nedeniyle 115’in üzerinde mahkum oldu. Bu yargılamalar Rus yargı sistemindeki eksiklikleri ve artan insan hakları ihlallerini soruşturmaktaki yetersizliğini ortaya koydu. Rusya, AİHM’nin verdiği kararları tam olarak uygulamalı ve taahütlerini Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne uygun olarak yerine getirmelidir. AB, Rusya’dan insan hakları konusunda uluslararası sözleşmeler ışığında hareket etmeyi kabul etmesini talep etmelidir. Bu endişe öncelikle Birleşmiş Milletler’in “Zorla Kayıp Edilmeye Karşı Herkesin Korunmasına Dair Bildiri”si, ve ayrıca mahkemenin isleyişini modernize etmeyi amaçlayan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi için 14 Numaralı Protokol, buna ilaveten ciddi insan hakları ihlallerinin sorumluları ulusal yargı mekanizmalarında yargılanmak istenmediğinde ya da bu suçluları yargılayamadıklarında yasal sürecin uluslararası arenada işlemesine olanak sağlayan Uluslararası Ceza Mahkemesi için Roma Statüsü ile ilintilidir.

Robert Hårdh sözlerini şöyle noktaladı: “İsveç uzun süredir insan hakları ve demokrasinin güçlü bir savunucusudur. İsveç’in Avrupa Birliği’ndeki dönem başkanlığı, İsveç ve AB’nin Kuzey Kafkasya’daki insan haklarının duruma ciddi şekilde eğilmesi için eşsiz bir fırsat sunmaktadır.”