Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu’nun geleneksel yıllık raporu yayınlandı. Komisyon ABD’li yöneticilerden Rus işgali altındaki Çeçen Cumhuriyeti İçkerya’da kurulan kukla rejimin lideri Ramzan Kadirov’un ABD’de bulunan tüm malvarlıklarına el konulmasını ve ABD’ye giriş yasağı uygulanmasını talep etti.

Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu (USCIRF), 1998 tarihli Uluslararası Dini Özgürlükler Yasası kapsamında kurulmuş bağımsız bir ABD hükümeti organıdır. Komisyon dünya genelindeki dini özgürlükleri takip ederek ABD Başkanı’na, Dışişleri Bakanlığı’na ve Kongresi’ne izlenecek siyasetler konusunda tavsiyelerde bulunmaktadır. USCIRF’nin tavsiye ve önerileri İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve diğer uluslararası belgelerdeki standartlara göre sunulmaktadır. Komisyonun hazırladığı 2011 yılı olağan raporu Nisan 2010 ile Mart 2011 tarihleri arasında yapılan incelemeleri kapsıyor. Bu yılın raporunda 28 ülkeye yer verilirken, Rusya Federasyonu ve Rus işgali altındaki Çeçen Cumhuriyeti İçkerya (Çeçenya) “İzleme Listesindeki Ülkeler” bölümünde ele alındı. Raporun bu kısımında yer alan ülkelerde din özgürlükleri konusunda ciddi ihlaller olduğu gözlemlenmekte ve sıklıkla da bu duruma hükümetler tarafından göz yumulmaktadır.

Raporda yer alan bilgilere göre, son yıllarda Rusya Federasyonu’nda din ve inanç özgürlüğü dahil olmak üzere Sovyet dönem sonrası elde edilen insan hakları kazanımları ve demokratik reformlarda düzenli bir şekilde geriye dönüş gözlemlenmekte. Bu gerileme, din özgürlükleri ve bunula ilgili insan haklarının yanı sıra medyaya, siyasi partilere ve sivil toplum örgütlerine uygulanan baskının artması; toplanma ve gösteri yapma özgürlüğüne yönelik yasal kısıtlamaların getirilmesi konularını kapsamakta.

İnsan hakları örgütlerine göre, Kuzey Kafkasya’da ve Rusya’nın diğer bölgelerinde, Müslümanların İslami militanların sempatizanları olarak görüldüğünü ya da aşırılıkçı düşüncelere sahip olduklarına inanıldığını ve bu nedenle Müslümanlara yönelik adam kaçırma, belirsiz resmi suçlamalarla gözaltına alma ve cinayet olayları artan bir şekilde gözlemlenmeye devam ediyor. Rusya’da yüzlerce Müslüman yasak dini yayınları bulundurma, uyuşturucu ya da silah taşıma gibi uydurma gerekçelerle hapsedilmiş durumda. Aşırılıkçı Müslüman gruplarla bağlantısı olduğu iddia edilen kişiler duruşma öncesi gözaltı merkezlerinde ve çalışma kamplarında işkence ve diğer türden kötü muamelelere maruz kalmaktadır. Uluslararası Af Örgütü’nün iddiasına göre (E Merkezi olarak bilinen) Rusya Federasyonu İçişleri Bakanlığı’na bağlı Aşırılıkçılıkla Mücadele Merkezi şüphelilerin itirafta bulunması için işkence uygulamakta. Özellikle yerel düzeydekiler olmak üzere Rus yetkililer farklı dini gruplara mensup kişilere yönelik nefret suçlarına karşı kayıtsız kalmaya devam ediyor. Bununla birlikte şovenist gruplar, dini ve etnik azınlıklar ile göçmenlerin haklarını savunan gruplara, bireylere ve hükümet yetkililerine yönelik ölüm tehditlerini de içeren kampanyalarını arttırdı. Rus polisi hak savunucularını koruduğunu iddia etse de çoğu kez bu yardımları etkisiz ve tutarsız kalıyor. Zira etnik ve dini azınlıklara yönelik saldırılarla ilgili pek çok dosyada Rus yetkililer nefret suçlarına karşı ciddi işlemler yapmıyor. İnsan hakları grupları son yıllarda Rusya’daki yabancı düşmanlığıyla ilintili saldırıların oranındaki artışın endişe verici boyutta olduğunu dile getiriyor. Rusya’daki yabancı düşmanlığının hedefinde genellikle Kuzey Kafkasyalılar ve Orta Asya’dan gelen göçmen işçiler yer alıyor, kimi saldırılarda Yahudilerin de hedefte olduğu gözlemleniyor.

[Kukla] Çeçen lider Ramzan Kadirov, [Rus işgali altındaki] Çeçen Cumhuriyeti’ni yozlaşmış ve kanunsuz metotlarla idare ediyor, Rus yönetimi de hiçbir hesap sormadan yönetimini sürdürmesine izin veriyor. 2011 ilk döneminde Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Dmitry Medvedev, Ramzan Kadirov’u [Rus işgali altındaki] Çeçenya’yı bir beş yıllık dönem için daha yönetmek üzere atadı. Kadirov, Çeçenya’da dini özgürlükler de dahil olmak üzere temel insan haklarının, kadın haklarının ve insancıl hukuk kurallarının emrindeki milisler tarafından ihlal edilmesine göz yumuyor ya da bunlara nezaret ediyor. Nisan 2011 itibariyle, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde Çeçenya ile ilgili 186 dosyada karara varıldı ve bunların büyük bir bölümü de kaçırılan sivillerle ilgili. Kadirov ayrıca siyasi rakiplerinin ve insan hakları savunucularının öldürülmeleriyle bağlantısı olmakla itham ediliyor. Kremlin tarafından [Rus işgali] altındaki Çeçenya’nın başına atandığı 2007 yılından bu yana İslam dinini kullanmakta, Çeçen Sufi geleneklerini çarpıtarak kendi emelleri ve keyfi kurallarına alet etmektedir. Ayrıca Kadirov, Çeçenya’da idarenin laik Rusya anayasası ve yasal normlarının yerine şeriat kurallarına göre yürütülmesi halinde daha iyi olacağını açıklamıştır.

Çeçenya’daki dini mahkumlara yönelik resmi kötü muamele bir süre önce gündeme taşındı. Sıklıkla internet günlüklerinde dini konular üzerine tartışan İslam Umarpashaev isimli şahıs Çeçenya’daki [kukla] güvenlik güçlerinin dikkatini çekti. Aralık 2009’da Çeçenya’da zorla kaçırıldı. Dört ay boyunca tutulduğu hapishanede işkenceye maruz kaldı. Nisan 2010’da serbest bırakıldı, İslam’ı kaçıranlar babasının Ocak 2010’da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuruda bulunarak problem yarattığını ve bu nedenle onu serbest bıraktıklarını söylediler. Bugün Umarpashaev, ailesi ve onlara yardım eden çeşitli Rus insan hakları organizasyonları çalışanları [kukla] Çeçen güçlerinin misilleme yapmasından korkmakta.

2010 yılında Kadirov şiddetli bir erdem kampanyasını başlattı. Kadirov alenen Çeçen kadınların iffetli kıyafetler giymeleri gerektiğini, bunu yapmadıkları taktirde erkek akrabalarının onları öldürmeleri gerektiğini söyledi. En sonuncusu Ocak 2011’de olmak üzere üçü yılı aşkın bir süre içerisinde Çeçenya’da 9 kadın iffetsiz davranışları nedeniyle öldürüldü ve katilleri adalet önüne çıkarılmadı. Kadirov, 2007 yılında tüm kadınlara kamusal binalarda başörtüsü takma zorunluluğu getirdi ve türbana girmeyi reddedenlere saldırmayı teşvik etti. 2010 yılında, türbana girmeyen Çeçen kadınlara sokaklarda paintball silahlarıyla boyalı uyarı saldırıları düzenlendi ve bu saldırılarda bir kadın kör oldu. Yaklaşık iki yıl kadar önce de Kadirov, tüm [kukla] Çeçen yetkililerin ikinci bir kadınla evlenmelerine ilişkin gayri resmi bir emir yayınladı ve çalışanları da bu isteğe gönülsüz de olsa uydu.

Raporda USCIRF, ABD hükümetine çeşitli tavsiyelerde de bulundu. Bu tavsiyelerden bazıları şunlar:

ABD, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından da ciddi ve süregelen insan hakları ihlalleri nedeniyle sorumlu bulunan Ramzan Kadirov’a ABD vizesi yasağı uygulamalı ve ABD’deki tüm malvarlığını dondurmalı; ayrıca Avrupalı partnerlerini de benzer adımları atmaları konusunda çağrıda bulunmalı; yaptıkları yolsuzluklar ve işledikleri ciddi insan hakları ihlalleri nedeniyle hükümet yetkililerinin eklendiği “Korunmasız Siyasi İsimler” listesine dahil edilmeli;

ABD-Rusya ilişkilerinde, Çeçenya’daki insani kriz ile Rus federal güçleri ile yerel polis güçleri tarafından Çeçenya başta olmak üzere Kuzey Kafkasya’da işlenilen insan hakları ihlallerini gündeme getirilmeli;

Rus hükümetine Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nin Kuzey Kafkasya’daki insani durum ve insan hakları konularındaki tüm kararlarına uyması ve Avrupa Konseyi’nin Çeçenya özel raportörünün bölgedeki düzenli ziyaret görevine yeniden başlaması için çağrıda bulunulmalı;

Rus hükümetine Kremlin destekli Çeçen polisi dahil olmak üzere Rus güvenlik güçlerinin Çeçenya ve diğer Kuzey Kafkasya cumhuriyetlerinde gerçekleştirdiği gayri iradı gözaltılara, insanların ortadan kaybolmalarına, işkence, tecavüz ve  diğer insan hakları ihlallerine bir son vermesi için çağrıda bulunulmalı.

İngilizce raporun tamamına BURADAN erişebilirsiniz.