Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 21 Haziran Salı günü karara bağladığı üç dosyada, Rus işgali altındaki Çeçen Cumhuriyeti İçkerya’da kaçırılan iki sivil ile Rus saldırısında yaralanan bir sivil için Rusya Federasyonu’nu toplamda 186 bin Euro tazminat ödemeye mahkum etti.

17879/08 başvuru numarasıyla takip edilen “Giriyeva ve Diğerleri ile Rusya Federasyonu” arasındaki yargılamanın mahkeme kayıtlarına göre, Rus işgal güçlerine mensup silahlı ve askeri üniformalı askerler 9 Haziran 2002 tarihinde Çeçenya’nın Avtury kasabasına geldi. 1977 doğumlu İsa Aygumov, erkek kardeşi ve birkaç komşusuyla birlikte evin bahçesinde odun kırmaktaydı. Rus işgal güçleri, Aygumovların evine geldiklerinde, İsa korkarak komşularının evine kaçtı ve saklandı. Ama Rus askerler onu orada buldu ve ellerini arkadan bağlayarak geldikleri UAZ marka araçlardan birisiyle bilinmeyen bir yöne doğru götürdü. Ailesi o tarihten sonra bir daha İsa’dan haber alamadı.

26595/08 başvuru numarasıyla takip edilen “Makharbiyeva ve Diğerleri ile Rusya Federasyonu” arasındaki yargılamanın mahkeme kayıtlarına göre, 1973 doğumlu Adam Makharbiyev, 24 Mart 2001 tarihinde iki erkek kuzeniyle birlikte ikamet ettiği Gekhi Köyü’ne dönüyordu. Yol üzerindeki bir kontrol noktasında durdurulan Adam ve iki kuzeni Urus-Martan’daki Rus işgal güçlerinin askeri üssüne götürüldü. Kuzenleri kısa bir süre sonra serbest bırakıldıysa da Adam’ın tutukluluk hali devam etti. Rus işgal güçleri akrabalarına Adam’ın bir silah çalarak ellerinden kaçtığını söylediyse de 24 Mart tarihinden bu yana kendisinden bir daha haber alınamadı.

AİHM yaptığı incelemeler neticesinde Rusya Federasyonu’nun her iki olayda da AİHS’nin 2. (Yaşam Hakkı), 3. (İşkence Yasağı), 5. ( Özgürlük ve Güvenlik Hakkı) ve 13. (Etkin Başvuru Hakkı) maddelerini ihlal ettiğine kanaat getirdi. Mahkeme sözleşmenin 41.maddesine göre:

“Giriyeva ve Diğerleri ile Rusya Federasyonu” davasında, Rusya Federasyonu’nun davacı Çeçenlere 12 bin Euro maddi ve 60 bin Euro manevi tazminat ödeyerek, 5.500 Euro tutarındaki yargılama masraflarını da karşılamasına hükmetti.

“Makharbiyeva ve Diğerleri ile Rusya Federasyonu” davasında, Rusya Federasyonu’nun davacı Çeçenlere 17 bin Euro maddi ve 60 bin Euro manevi tazminat ödeyerek, 4.500 Euro tutarındaki yargılama masraflarını da karşılamasına hükmetti.

21 Haziran günü karar bağlanan bir diğer dosya ise 29846/05 başvuru numarasıyla takip edilen Nakayev ve Rusya Federasyonu arasındaydı. Mahkeme kayıtlarına göre, 1979 doğumlu İbragim Nakayev, Çeçenya’nın Urus-Martan kentinde ikamet etmekteydi. Aralık 1999’da Urus-Martan bölgesindeki Martan-Chu Köyü’nde bir akrabasının yanında iken Rus işgal güçlerinin gelişigüzel bombardımanı neticesinde fırlatılan bombalardan birisinin şarapnel parçaları bahçedeki İbragim’e isabet etti. İbragim saldırıdan sonra iki hafta süreyle hastanede yattı ve akabinde de uzun süre tedavi gördü. Aldığı yaralar nedeniyle İbragim şu anda çalışamıyor ve ikinci dereceden özürlü olarak tanımlanmakta. İbragim’in, saldırının sorumlularının tespit edilmesi için çeşitli Rus makamlarına yaptığı başvurulardan da halen bir netice çıkmış değil.

AİHM yaptığı incelemeler neticesinde Rusya Federasyonu’nun bu olayda da AİHS’nin 2. (Yaşam Hakkı)’ni ihlal ettiğine kanaat getirdi. Mahkeme, Rusya Federasyonu’nun gerçekleştirdiği bombardıman ve İbragim’in yaralanmasından sorumlu tutulamayacağını ancak sözleşmenin 2.maddesinin etkin soruşturmanın gerçekleştirilmemiş olması nedeniyle ihlal edildiğini belirtti. Mahkeme, Rusya Federasyonu’nun davacı Çeçen’e 24 bin Euro manevi tazminat ödemesine ve 3.150 Euro tutarındaki yargılama giderlerini karşılamasına hükmetti.