Waynakh Online yazı işleri kuruluna Gataev çiftinin durumuyla ilgili bir e-posta ulaştırıldı. Bilgiye göre, Malik ve Khadizhat Gataeva çifti 29 Nisan Pazar günü Finlandiya’da mültecilik statüsü elde etti. Hatırlatalım, Khadizhat Gataeva, Norveçli gazeteci Åsne Seierstad’in 2008 yılında yayınlanan ve Gataeva’nın Grozny’deki kimsesiz çocuklar için verdiği mücadelesini anlatan kitabına atıfla “Grozny’nin Meleği” olarak tanınıyor.

Gataev çifti, Kadirov’un baskılarına dayanamayarak Litvanya’ya yerleşmişti. Ne var ki, çifti bu kez de Litvanya gizli servisinin bağımsızlık öncesi KGB ile işbirliği içerisinde olan üyelerince baskıya maruz kaldı. Gataev çifti de Finlandiya’ya kaçtı. Litvanya makamları, çıkarttıkları “Avrupa Tutuklama Müzekkeresi” ile çiftin iadesini talep etti. Çift her ne kadar çıkarılan yakalama emri üzerine Finlandiya’da tutuklandıysa da, Fin Yüksek Mahkemesi’nin kararı ile bir süre sonra serbest bırakıldı.

Bu arada, Rus işgali altındaki Çeçen Cumhuriyeti İçkerya’da kurulan Rus destekli rejimin yönetici Ramzan Kadirov’da Litvanya’daki yetim Çeçen çocukların Çeçenya’ya getirilmeleri için girişimlerde bulunmaya başladı.

Mart 2012’de ise, Fin Yüksek Mahkemesi, Litvanya’da çifte yönelik insan hakları ihlallerini gösteren belgelere atıfla Gataev çiftinin sığınma talebinin Fin makamlar tarafından ele alınması gerektiğine karar verdi. 29 Nisan 2012 tarihinde de çiftin Finlandiya’da mültecilik statüsü elde ettiğine dair karar Fin göç makamları tarafından Gataev çiftine ulaştırıldı.

Mahkeme tarafından verilen karar, Avrupa Birliği üyesi ülkelerden birisi olan Finlandiya’nın bir diğer birlik ülkesi Litvanya’daki insan hakları durumuna ilişkin şüpheleri dile getirmesinden dolayı büyük bir önem taşımaktadır. Zira normal şartlarda meşhur Dublin Sözleşmesi’ne göre Gataev çiftinin sığınma talebinin Finlandiya’da değil, Litvanya’da ele alınması gerekmekteydi.

Litvanya açısından ise bu karar, Sovyet sonrası devletin yargı sistemindeki rezalete işaret eden utanç verici bir hikaye. Büyük ihtimalle, Litvanyalı yetkililerin Gataev çiftine yönelik hukuk dışı uygulamaları ilerleyen günlerde Avrupa İnsan Hakları Mahkesi’ne de taşınacaktır.

Benzer hukuk dışı olayların daha önce de Litvanya’da yaşandığını okuyucularımıza hatırlatmalıyız. 2004 yılında, o dönem Litvanya merkezi sunucularda barındırılan Kavkaz Center isimli internet sitesinin yayınları Litvanya gizli polisi tarafından durdurulmuştu. Bu nedenle site Finlandiya merkezli sunuculara taşınmış ve bir süre sonra da Litvanya Yüksek Mahkemesi ülkesinin gizli polisini konuyla ilgili olarak suçlu bulmuştu.

Ayrıca Litvanyalı Müslüman kız Egle Kusaite‘nin de benzer gerçek dışı suçlamalarla Litvanyalı yetkililerin baskısı altında olduğunu da hatırlatalım.