Seksenin üzerinde sivil toplum örgütü ve bireysel birkaç isim tarafından imzalanan ortak bir mektupta “insan hakları savunucularının varlığının elzem” olduğu belirtildi ve İnsan Hakları Merkezi “Memorial”e Çeçenya’daki çalışmalarını yeniden başlatma çağrısında bulunularak, bağımsız insan hakları organizasyonlarının Çeçenya’da çalışması için ellerinden gelen tüm yardımın yapılacağı açıklandı.

Rus sivil toplum örgütlerinin açıklaması:

Çeçenya’daki insan hakları durumundan ciddi biçimde endişe duymaktayız. Endişemiz yetkililerin -hem bölgesel hem de federal- sadece  insan haklarının bariz ihlallerini usulüne uygun şekilde araştırmıyor olmasından değil, ancak sıklıkla gerçeklerin ortaya çıkmasını ve bağımsız soruşturmaların yürütülmesini engellemesinden kaynaklanıyor.

Uluslararası insan hakları organizasyonları -bilhassa 1994 yılından bu yana bölgede olan İnsan Hakları Merkezi “Memorial”- silahlı çatışmanın tüm taraflarından işlenen suçlara aktif bir biçimde karşı çıktı. Bağımsız insan hakları savunucuları kaçırılan insanların aranmasında yol gösterdi; suçluların cezasız bırakıldığı organize sisteme, işkenceye ve uydurma ceza davalarına karşı mücadele etti. İnsan hakları savunucularının bu çabalarıyla, bu yılın başına kadar bölgedeki insan hakları durumunda bazı gelişmelerin yaşandığı gözlemlenmişti.

Maalesef, 2007-2008 arasında adam kaçırma olaylarında yaşanan düşüşün kısa ömürlü olduğu gözlemlendi. 2009 yılıyla birlikte benzeri suçların sayısında önemli bir artış yaşandı ve pek çok olayda (Moskova destekli) Çeçen yönetiminin güvenlik güçlerinin adam kaçırma ve yargısız infaz gerçekleştirdiği, teröre karşı terörle yanıt verdikleri görüldü.

Buna rağmen (Moskova destekli) Çeçen hükümeti insan hakları ihlalleri iddialarını araştırmak yerine, kendilerine politik eleştirilerde bulunan insan hakları savunucularını suçladı ve onları “Rusya’nın düşmanları” ilan etti. Artık bölgesel yönetime yönelik tüm eleştiriler düşmanca hareket ve teröristlerle işbirliği olarak yorumlanıyor.

15 Kasım 2009 tarihinde Memorial’in çalışanı Natalya Estemirova’nın kaçırılması ve bir cinayete kurban gitmesi, Çeçenya’daki (Moskova destekli) yöneticiler tarafından yaratılan hoşgörüsüz durumda mümkün olabildi. Bir aydan daha kısa bir süre sonra, 10 Ağustos 2009 tarihinde yerel sivil toplum örgütü “Neslimizi Kurtaralım”ın lideri Zarema Sadulayeva ve kocası Alik Dzhabrailov, Grozny’de kaçırılarak öldürüldü.

Çeçenya’daki (Moskova destekli) yöneticilerin saldırgan tutumu ve insan hakları savunucularına yönelik doğrudan tehlike hak savunucularının Çeçenya’daki çalışmalarını oldukça karmaşık bir hale soktu. “Memorial” Çeçenya’daki çalışmalarını askıya almak zorunda kaldı.

İlk sırada Çeçenya’da kalıcı olarak çalışan insan hakları savunucuları olmak üzere, bölgede çalışmalara iştirak edenlerin karşı karşıya kaldığı tehlikenin farkındayız. Ve şu an için herhangi bir kapsamlı umumi tahkikat yapılmaksızın Çeçenya’dan ayrılmak sadece Çeçenya’yı Rusya’nın içerisinde hukukun var olmadığı bir diyar olarak bırakmak anlamına gelmiyor. Bu aynı zamanda Çeçenya’da hakları ihlal edilen insanları savunmadan ve destekten de mahrum bırakmak anlamına geliyor. Pek çok yerel sivil toplum örgütü geçmişte Çeçenya’da Rus Federal Güvenlik Güçleri tarafından işlenen suçlar hakkında konuşabiliyor, ancak anlaşılabilir nedenlerden ötürü “şimdi Çeçenya’da” işlenen suçlar için sessiz kalıyorlar.

Bu bağlamda, on Rus sivil toplum örgütü tarafından 23 Kasım 2009 tarihinde kurulan “Çeçenya için Halk Komisyonu”nun Çeçenya’daki insan hakları ihlallerinin mağdurlarına somut destek vermeye tam zamanında başladığına inanıyoruz. Bu girişime yönelik tek olumsuz tepkiyi veren (Moskova destekli) Çeçenya’nın İnsan Hakları Ombudsman’ının sözlerini aşırı derecede tuhaf ve anlamsız görüyoruz.

Aynı zamanda, “Memorial”in Çeçenya’daki ofisinin de çalışmalarına devam etmesinin Çeçenya’da insan haklarını korumak için oldukça önemli olduğuna inanmaya devam ediyoruz. Çatışma bölgelerinde deneyimi olan diğer Rus ve uluslararası insan hakları organizasyonlarının da çalışmaları elbette çok önemli. Ve bu tür organizasyonların bölgedeki varlıklarını güçlendirmesinin mümkün olmasını ümit ediyoruz.

Yetkililerin baskısına ve güvenlik güçlerinin keyfi uygulamalarına, sivil toplum ve çok sayıda insan hakları organizasyonun ortak çaba ve dayanışmasıyla karşı durulmalıdır.

Rus yetkililere, Çeçenya’da insan hakları savunucuları için güvenlik ve etkin çalışma olanağını sağlama çağrısında bulunuyoruz. Natalya Estemirova, Zarema Sadulayeva ve Alik Dzhabrailov’un katledilmeleriyle ilgili olarak tarafsız ve etkin soruşturma talep ediyor; bu suçların failleri ile azmettiricilerinin de adaletin önüne çıkarılmasını istiyoruz. Yalnızca suçlulara yönelik bu dokunulmazlığa bir son vermek Çeçenya halkını keyfi yönetimden koruyabilir; ve daha fazla sıradan sivilin, sivil toplum aktivistlerinin ve bağımsız gazetecilerin öldürülmesini engelleyebilir.

11.12.2009

Lyudmila Alekseeva, Başkan, Moskova-Helsinki Derneği
Valery Borshchev, Başkan, Sosyal Yardımlaşma Vakfı
Aleksander Verkhovsky, Yönetici, Sova Merkezi
Yury Dzhibladze, Başkan, Demokrasi ve İnsan Hakları Merkezi
Valentina Melnikova, Başkan, Rus İnsan Hakları Araştırma Merkezi
Lev Ponomarev, Yönetici, İnsan Hakları İçin
Alexei Simonov, Başkan, Glasnost Savunma Vakfı
Lilia Shibanova, Yönetici, Ses
Pavel Chikov, Başkan, AGORA
Veronika Katkova, Yönetici Yardımcısı, Birleşik Avrupa Kamu İşleri Enstitüsü
Dmitry Kraiukhin, Editör, Rus İnsan Hakları Enformasyon Ajansı Merkezi
Victor Kurenkov, Başkan, Tula İnsan Hakları Merkezi
Anna Karetnikova, Koordinatör, Siyasi Mahkumlarla Dayanışma Birliği
Galina Arapova, Yönetici, Medya Hakları Merkezi
Vyacheslav Igrunov, Yönetici, Uluslararası İnsani ve Politik Çalışmalar Enstitüsü
Maxim Efimov, Başkan, Gençlik İnsan Hakları Grubu Karelian Şubesi
Denis Shadrin, Yönetici, Kirov Sivil İnisiyatifler için Merkez
Mikhail Kriger, Koordinatör, Savaş Karşıtı Kulüp
Nadezhda Donovskaya, Yönetici, Pskov Veche
Basil Guslyannikov, Başkan, Mordovan İnsan Hakları Merkezi
Svyatoslav Zabelin, Başkan Yardımcısı, Uluslararası Sosyal ve Ekolojik Birlik
Nina Ponomareva, Başkan, Volgograd Annelerin Hakkı
Vladimir Schnitke, Başkan, St. Petersburg Denetleyici Halk Komitesi
Vadim Karastelev, Uzman, İnsan Hakları için Novorossiisk Komitesi
Tatyana Mikhailova, Başkan, Asker Annelerinin Orel Komitesi
Maria Safronova, Vorotynsk Göçmen
Liubov Moseeva-Ele, Başkan, Kaluga Denetleyici Halk Komitesi
Tatyana Kotlyar, Başkan, İnsan Hakları İçin (Kaluga)
Liudmila Lvova, Başkan, Köhne Barınak; Üye, Kaluga Denetleyici Halk Komitesi
Viktor Kogan-Bright, Başkan, Yaşam Hakkı ve Kent Değeri İçin Bölgesel Yurttaş İnisiyatifi
Vladimir Sliviak, Başkan Yardımcısı,”Ekosavunöa!
Natalia Tagiltseva, Yönetici, Yasal Koruma (Sverdlovsk)
Sergei Smirnov, İnsan Hakları Ağı (HRO.org)
Evgeny Gaidash, Sevap (Krasnodar)
Anastasia Maltseva, Yönetici, Enformasyon ve İnsan Hakları Merkezi (Ekaterinburg)
Tatiana Tagieva, Başkan, Ekaterinburg Sivil İnisiyatiflere Destek İçin Açık Toplum Merkezi
Elena Makei, Başkan, Atlıkarınca
Gabdulla Isakaev, Başkan, Adil Seçimler İçin (Kurgan)
Mark Kuperman, Başkan, Sakhalin İnsan Hakları Merkezi
Evgeny Kislov, Başkan, Çeçenya İnsan Hakları Merkezi
Alexei Petrov, Başkan, Genç Bilim Adamlarının Birlik Kulübü (Irkutsk)
Nina Efremova, Başkan, Meşale (Penza)
Natalia Karavaeva, Başkan, Uluslararası Standart (Bashkortostan)
Maria Kanevskaya, Yönetici, St Petersburg İnsan Hakları Kaynak Merkezi
Ivan Belkov, Birinci Sekreter, Rusya’nın Gençlik Birliği
Boris Altshuler, Yönetici, Çocuğun Hakkı
Valentina Starovoitova, Başkan, Asker Annelerinin Orel Komitesi
Elena Popova, Basın Sekreteri, St. Petersburg Asker Anneleri Komitesi
Sofia Ivanova, Yönetici, Ryazan İnsan Hakları Okulu
Alexander Bekhtold, Yönetici, İnsan Hakları İçin (Ryazan)
Andrei Kalikh, Program Koordinatörü, Demokrasi ve İnsan Hakları İçin Merkez
Anastasia Nikitina, Başkan,Gençlik İnsan Hakları Gruplarının Eşgüdüm Sistemi (Vladimir)
Natalia Evdokimova, Sorumlu Sekreter, St Petersburg İnsan Hakları Konseyi
Marina Dubrovina, Yönetici, Nesil (Novorossiisk)
Vakha Chapanov, Yönetici, Maksimum Haber Ajansı (Inguşetya)
Iolanta Agababovyan, Yönerici, İnsan Hakları Savunucusu (Borisoglebsk)
Anatoly Tsygankov, Başkan, Politik Sosyal Araştırmalar İçin Sivil Toplum Merkezi (Karelia)
Yury Vdovin, Kent Kontrolü (St. Petersburg)
Tatyana Dorutina, Başkan, Kadın Seçmenlerin Derneği (St Petersburg)
Oksana Chelysheva, Rus-Çeçen Dostluk Derneği
Vadim Postnikov, Yönetici, Tyumen İnsan Hakları Merkezi
Anastasia Denisova, Başkan, ETHnICS – Krasnodar Tolerans İçin Bölgesel Gençlik Grubu
Nadia Egorova, Başkan, Yurttaşlar Konseyi (St. Petersburg)
Ella Polyakova, Başkan, Saint-Petersburg Asker Anneleri
Nikolay Polyakov, Baş Avukat, Bryansk Bölgesel İnsan Hakları Organizasyonu
Sergey Val’kov, Koordinatör, İnsan Hakları Topluluğu (Ivanovo)
Aleksander Grachev, Yönetici, Merkezi-Çernozem Araştırma Merkezi (Kursk)
Lidia Grafova, Başkan, Yeniden Yerleştirilenler Forumu
Irina Paykacheva, Başkan, Kolsk Kadın Avukatlar Derneği
Olga Burankova, Yönetici, Avukat, Enformasyon ve İnsan Hakları Merkezi ARKAIM (Chelyabinsk)
Svetlana Dubinina, Başkan, Don Göçmenler Derneği
Magomed Mutsolgov, Başkan, İnsan Hakları Organizasyonu MASHR (Inguşetya)
Sergey Pavlov, Radyo Bağlantı Kulübü
Natalia Shikova, Dalgıç Merkezi
Elena Vilenskaya, Yönetim Kurulu Başkanı, Şiddetsizlik ve Barışın Evi Sivil İnsan Hakları Bölgesel Organizasyonu (Saint-Petersburg)
Valentina Cherevatenko, Baş Koordinatör, Don Kadınları Birliği
Alena Trofimova, Başkan Yardımcısı, İnsan Hakları Merkezi (Taganrog)
Sergey Tabakov, Başkan, Bölgesel organizasyon Karelia’nın Çeçenya için İnsan Hakları Birliği
Aleksey Suslikov, Başkan Yardımcısı, Bölgesel Sivil Organizasyon Tüketiciyi Koruma Merkezi
Rita Abdurakhmanova, Başkan, Rusya’nn Geniş Aileleri (Murmansk)
Denis Gavrikov, ticari olmayan ortaklık, Sivil İnisiyatifleri Geliştirme Merkezi (Astrakhan)
Irina Demchenko, Yönetici, ticari olmayan ortaklık, Sosyal Perspektifler Enstitüsü (Stavropol)
Andrey Yurov, Fahri Başkan, Uluslararası Gençlik İnsan Hakları Merkezi
Elena Dudukina, Murahhas Üye, Kamu Eğitimi Merkezi, Sanat ve Sinema Gençliği

Aşağıdaki isimler ise bildiriye kişisel desteğini verdi:
Arbi Sadulayev, Zarema Sadulayeva’nın erkek kardeşi
Mikhail Afanasiev, gazeteci (Abakan)
Nina Katerli, yazar, Moskova Yazarlar Birliği’nin ve Uluslararası PEN Kulübü’nün üyesi
Victoria Fomina, Baş Editör Yardımcısı, Altın Zil (Yaroslavl)
Victor Sokirko, bir haftalık savaş karşıtı gösterinin organizatörü (Moskova)