Mikael Storsjo, Finlandiya’da yaşayan İsveçli tanınmış bir gazeteci, Kuzey Kafkasya’dan sığınmacılar ve mültecilerin haklarını koruyan insan hakları organizasyonu Fin-Çeçen Derneği’nin kurucusu.

Aynı zamanda, tüm Rusya’dan sivil ve insan hakları aktivistleri için konferanslar organize eden Fin-Rus Vatandaşları Forumu‘nun çalışmalarına da katılan bir isim.

Storsjo’nun evi ve ofisi sıklıkla Kafkasya bölgesinden insanlarla dolup taşıyor. Bunların bazıları Storsjo ve eşi Agnetta’nın sahip çıktığı mülteciler. Çiftin sık sık düzenlediği Kafkas stili partileriyle düzinelerce konuk küçük evlerine gürültülü sohbetlerini ve Çeçenya’daki bir köyün tipik yemeklerinin kokusunu getiriyor. Kadınlar, Çeçenya’daki en ünlü yemek olan et ve hamur ile hazırlanılan galnışı pişiriyor. Mutfağa girmeyen erkekler, yemek odasında üzerine meyveler ve diğer aperatiflerin yığıldığı büyük masanın etrafında toplanmış politik meselelerden konuşuyor. Bazıları birinci Rus-Çeçen savaşından bu yana 10 yıldan daha uzun bir süredir sürgünde  yaşıyor. Diğerleri ise daha yeni gelmişler. Hiçbirisi evlerine dönemiyor. Nedeni ise kendilerinin (ya da akrabalarının) özgür bir Çeçenya için Ruslara karşı savaşmış olması. Bunların unutulmayacağını ya da affedilmeyeceğini biliyorlar. Bu toplantıların sıradışı özelliği: insanlar asla kahkaha atmıyor.

Çeçenlerle ilişkisi Storsjo’ye bazı problemleri de beraberinde getirmiş. Finlandiya polisi 2009 yılında yasadışı göçmenlerin ülkeye girmelerini sağladığı iddiasıyla Mikael Storsjo’ye karşı bir ceza davası açmış. Storsjo, davanın düşeceğinden emin olduğunu çünkü Fin yasalarının vatandaşlarına gayri insani koşullarda yaşayanlara yardım etmesine izin verdiğini söylüyor.

Mikael, “Buraya getirdiğim insanlar kesinlikle gayri insani koşullarda yaşamlarını sürdürmeye çalışıyorlardı ve eğer kaçmalarına yardım etmemiş olsaydım pek çoğu şu anda hayatta olmayabilirdi” diyor.

Storsjo, “Daha bir çocukken büyük Rus yazar Leo Tolstoy’un ‘Hacı Murad’ isimli romanını okudum. Kafkasya’nın özgür insanlarının hikayesi beni derinden etkiledi ve o zamandan beri oradaki duruma ilgi duyuyor, insanları ve adetlerini öğrenmeye çabalıyorum” diye devam ediyor sözlerine.

Storsjo’nün ilgisini çeken en önemli konulardan birisi de internet özgürlüğü. Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulmuş uluslararası ağı kardeş organizasyonu olan “Finlandiya Elektronik Cephesi“nin Başkan Yardımcısı aynı zamanda. Bu grup sayesinde Kuzey Kafkasya’dan haberleri yayınlayan internet sitelerinin en münakaşacısı olan Kavkaz Center için internet hostingi ve destek sağlayabiliyor. Site kendisini ‘bağımsız İslami haber ajansı’ olarak tarif ediyor. Bu site genel olarak Çeçenya ve Kafkasya’daki olayları bildiriyor. Kavkaz Center’ın yayınları ile sitede yer verilen görüşler ve düşünceler genellikle Rus hükümetini ciddi biçimde eleştiriyor.

Kavkaz Center, okuyucularına isyancıların cephesinden haberler sunuyor. Ayrıca mücahit liderlerinden yapılan video açıklamalarına da sitede yer veriliyor. Bu açıklamaların büyük bir kısmı Rusya’ya karşı cihat (kutsal savaş) çağrısı içeriyor. Sitenin arşivleri Rus federal güçler tarafından işlendiği iddia edilen suçlara ait dehşet verici video ve fotoğraf görüntüleriyle dolu.

Moskova, Kavkaz Center’ı terörist propogandası yapan bir internet sitesi olarak görüyor. Rus yetkililerin ve güvenlik güçlerinin siteyi kapatmaya yönelik pek çok girişimi oldu. Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı, Kavkaz Center alan adının kayıtlı olduğu 11 yabancı ülkenin hükümetlerine protesto notaları gönderdi.

Kavkaz Center’ın tartışmaya açık ve provakatif doğasına rağmen, Storsjo internetin özgür kalması gerektiğini, özellikle şiddetin hükümetin sıradan bir aracı haline gelen sorunlu bölgelerde bu özgürlüğün şart olduğunu ifade ediyor.

Mikael Storsjo, “Rus hükümetinin bu internet sitesinin hoşlanmıyor olması, doğru bir şey yaptığımız anlamına geliyor. Biz bağımsız bir medya kuruluşuyuz ve kendi halkına karşı toplu katliamlar gerçekleştiren bir rejimin yayınlarımızdan hoşnut olmasını beklemiyoruz” diyor.

Storsjo, Kuzey Kafkasya ayrılıkçılarını desteklediği için Rus gizli servisi FSB tarafından bir düşman olarak görüldüğünü ve hedefe konulduğunu düşünüyor.

Storsjo, “Her adımımı takip ettiklerini biliyorum. Emredildiğinde beni ortadan kaldırmaya tereddüt etmeyecekler. Dikkatli olmaya çalışıyorum ama bu Kavkaz Center veya Fin-Çeçen Derneği’nden vazgeçeceğim anlamına gelmiyor. Yaptığım şeye inanıyorum” diyor.

Mikael Storsjo’ye göre tartışmalı görüşler için bir platform sağlamak basın özgürlüğünü desteklemek demek. Anaakım medyasının büyük bir bölümü ticari kaygılar ya da hükümetler tarafından kontrol altındayken, internetin sansürden uzak tutulması gerekiyor, böylelikle gerçek hayatın zamanında sunumu için bir platform olacaktır.

28 Ekim 2010 – Pulitzer Center
Fatima Tlisova

*Bu makale Fatima Tlisova’nın Kuzey Kafkasya’da gazetecilere yönelik sansürü konu edinen “Kafkasya’da Gazetecilik ve Sansür: Anlatılmayan Hikayeleri Ele Almak” isimli projesi kapsamında yayınlanmıştır.